ارتجاع و ديگران-اين‌طور دست به يكى كردند و به ما حمله كردند، به خاطر همين بود كه محاسباتشان از عنصر «توكلّ» و «ايمان به خدا» خالى بود و آن را در زندگى ما به حساب نياورده بودند. با اين حساب بايد بگوييم كه آن‌ها از يك جهت درست فهميده بودند. واقعاً اگر ملّت ما ايمان به خدا و اتّصال به مبدأ ربوبى و غيب را نداشت، همانى كه آن‌ها خواسته بودند مى‌شد؛ يعنى انقلاب شكست مى‌خورد، ملّت عقب‌نشينى مى‌كرد. [1]

آن كسى كه همۀ جوانب را ملاحظه مى‌كند بعد مثلاً به طبس و يا به مرزهاى غربى و جنوبى ما حمله مى‌كند، كجاى كارش اشكال دارد؟ آيا در محاسبات مادى‌اش يك نقطه غلط هست؟ نه، محاسبات مادى تا آن‌جا كه درك فعل و انفعالات مادى به انسان مى‌دهد، درست است. روى پول و آدم و ابزار و سياست و تبليغ و حمايت‌ها حساب كردن، اجزاى يك محاسبۀ مادى است. همه‌نوع محاسبه را كردند، ولى آخر سر مى‌بينند كه در مشتشان هيچ‌چيز نيست. اين حاكى از آن است كه يك سلسله محاسبات و علل و عوامل و فعل و انفعالات هست كه حواس انسان در اغلب موارد، عقل مادى انسان را به آن‌ها راه نيست. آن‌ها را ديد ديگرى مى‌تواند ببيند. [2]

بنابراين، مجموعه عواملى پا به عرصۀ نبرد گذاشت كه دست‌كم از ديد طرّاحان و مجرى تهاجم پنهان مانده بود. بى‌گمان، بيش‌ترِ اين عوامل از سنخ عواملى كه دشمن در اختيار داشت نبود، زيرا در اين صورت، براى او به‌راحتى قابل محاسبه و پيش‌بينى بود. هرچند بسيارى از اين عوامل، پيش‌تر، در پيروزى انقلاب شكوهمند اسلامى رخ نمود و شگفتى جهانيان و سردرگمى و ناتوانى