از ارزش‌ها در همۀ جوامع يكسان‌اند،ارزش‌هايى‌اند كه بشر با استفاده از چراغ خدادادى عقلش كه يكى از ابزارهاى كشف اراده الهى [1]و رسول باطنى است بدان دست يافته است.اين نوع ارزش‌ها هم ارزش‌هاى دينى‌اند،منتهى نه ارزش‌هايى كه با واسطه انبياء و از طريق وحى براى جوامع ارسال شده‌اند.آن دسته از ارزش‌هاى متعدّد اجتماعى كه در ذوق و اميال افراد ريشه دارند،نسبى‌اند،يعنى در زمان و مكان خاصى ارزش‌اند و در جاى ديگر جايگاهى ندارند.

2.خاستگاه ارزش‌ها

عموم روان‌شناسان و جامعه‌شناسان معتقدند همه ارزش‌هاى حاكم بر جوامع از يك سنخ و همه ساختۀ بشر و وابسته به پذيرش غالب افراد جامعه‌اند،و وراى پسند و پذيرش جامعه واقعيتى ندارند.اين ديدگاه كه در نظريۀ اثبات‌گرايى (پوزيتويستى) تجربه‌گرايان انگليسى ريشه دارد،مى‌پندارد هيچ ارزشى در واقعيت‌ها ريشه ندارد.اشيا نيز از آن نظر كه كما بيش مطلوب انسان واقع مى‌شوند و انسان‌ها بر آن‌ها ارج مى‌نهند ارزشمند مى‌گردند.از اين رو، ارزشمند چيزى است كه براى ما ارج و بهايى دارد و ما در جست و جوى آنيم.ارزشِ يك چيز،با نظرى كه ما بدان مى‌اندازيم،تحقّق مى‌يابد؛پس اضافى و نسبى است.زيرا متناسب با اشتياق،احتياج،ترجيح و ارزشگذارى ما بوده،متغير و ناپايدار است.به ديگر سخن،مخلوق روح ما و تابع اميال و آراى ما است و هيچ‌گونه ثبات و قرارى ندارد.«اسپينوزا»-فيلسوف هلندى-معتقد است:

ما شىء را بدان سبب كه خوب است نمى‌خواهيم،بلكه هر چيزى بدان سبب كه ما آن را مى‌خواهيم خوب است. [2]

براساس اين گرايش نادرست است كه بسيارى از متفكران علوم انسانى و اجتماعى بر اين باورند كه هر پديده‌اى كه مورد خواست و پذيرش عامه مردم است،ارزش است.از اين رو، از ارزش‌ها تعبير به ارزش‌هاى اجتماعى مى‌كنند.دليل اين خطاى بزرگ آنان،اعتبارى دانستن ارزش‌ها-بايدها و نبايدها-است. [3]