كاهش مى‌يابد.از اين رو،براى تقويت ايستادگى در برابر دنيا،بايد ذهن و دل را از تصاوير آن خالى كرد.طبيعى است انديشيدن به مواهب دنيا،فرايند دل كندن از آن را دشوار مى‌سازد.

امام عارفان و فارغان از دنيا على(ع) ياد دنيا را چنين مى‌شناسانند:« ذِكرُ الدُّنيا أدوَءُ الأدوٰاءِ [1]؛ياد دنيا بدترين دردها است.»اما اگر انسان فكرش را به دنيا مشغول نكند،راحت‌تر مى‌تواند از وابستگى‌هاى به دنيا رها شود؛چنان‌كه پيامبر خدا(ص) رهنمود مى‌دهد:« لاٰ تَشغَلُوا قُلُوبَكُم بِذِكرِ الدُّنيا [2]؛دل‌هايتان را با ياد دنيا مشغول نسازيد!»

4-4.تأمل پيرامون ويژگى‌هاى دنيا

از مراحل مهم فرايند دلزدگى از دنيا،دقت و انديشه در خصوصيات دنيا است كه عبارتند از:

الف. گذرگاه بودن،نه اقامتگاه.پرسش اساسى آن است كه ميان ما و دنيا چه نسبتى وجود دارد؟ آيا ما تنها براى دنيا آفريده شده‌ايم؟ آيا دنيا همه زندگى و حيات ما است؟

نوع پاسخ ما به اين پرسش‌ها،سرنوشت‌ساز است.اگر انسان را موجودى بدانيم كه دنيا، انتهاى زندگانى او است و ظرف ديگرى براى زندگى بشر وجود ندارد،در اين صورت دنيا جايگاهى است كه خود داراى اصالت است و كمالش در آن است كه همۀ نعمت‌ها در آن فراهم باشد.در اين صورت شايستگى دلبستگى انسان را هم دارد.اما آيا اين تصوير،با واقعيت هماهنگ و همخوان است؟ آيا واقعاً دنيا اصالت دارد و همۀ پهنۀ حيات انسان است؟ واقعيت انسان چيست؟ آيا همۀ هستى او به همين عالم محدود است؟ با تأمل و انديشه در متون دينى و تجارب بشرى چنين به دست مى‌آيد كه نه دنيا همۀ هستى است و نه حيات انسان به اين دنيا خاتمه مى‌يابد.دنيا نه تنها قطعه‌اى از حيات،بلكه مقدمۀ حيات پايدار و جاودان بشر است.

انسان نيز نه تنها به اين عالم محدود نمى‌شود،بلكه زندگى دنياى او مزرعۀ آخرت است. [3]

بنابراين،دنيا و زندگى دنيوى انسان اصالتى ندارد و همه چيز انسان در آن،تعريف و معنا نمى‌شود.ما«به»دنيا آمديم اما«براى»دنيا نيامديم.امام على عليه‌السلام درباره حقيقت دنيا مى‌فرمايد:« فَفِى الدُّنيا حُييتُم و لِلآخرة خُلِقتُم [4]؛در دنيا زنده شديد و براى آخرت آفريده شديد.»