نظامى فورى مبادرت ورزند. و از خود و يا كشور متحد خود دفاع نمايند.

6. تجاوز

يكى از شرايط اساسى استفاده از حق دفاع مشروع، وقوع تجاوز است؛ به اين معنى كه بايد تجاوزى صورت گيرد تا به منظور مقابله با آن، استفاده از دفاع مشروع مجاز باشد. اين شرط از شرايط مورد قبول جامعه جهانى است؛ ولى مشكل اصلى در اين جا، تعريف تجاوز و تعيين حدود و ثغور آن است. همان طور كه كميسيون مشورتى دايمى جامعه ملل در سال 1923 م اظهار داشت:

در شرايط جنگ مدرن بسيار ناممكن به نظر مى‌رسد كه حتى در تئورى بتوان تعيين كرد چه چيزى يك مورد تجاوز را نشان مى‌دهد. [1]

جامعه بين‌الملل ساليان متمادى تلاش كرد كه به تعريف مشتركى از تجاوز دست يابد. با مرور بر اين كوشش‌ها، مى‌توان آن‌ها را به پنج دسته تقسيم كرد:

1. تعريف آيين‌نامه‌اى؛ مطابق اين تعريف هر دولتى كه از اين شيوه اطاعت نكند متجاوز است. [2]

2. تعريف كلى؛ طبق اين تعريف، تهديد يا كاربرد زور توسط يك حكومت يا دولت عليه دولت ديگر به هر شيوه يا هر نوع تسليحات به كار رفته، علنى يا هر طور ديگر و به هر دليل غير از دفاع مشروع فردى يا جمعى و يا پيروى از تصميم يا توصيه يك ارگان صالح سازمان ملل، تجاوز محسوب مى‌شود. [3]

3. تعريف فهرستى؛ به ذكر فهرستى از مصاديق تجاوز اكتفا شده است. [4]

4. تعريف تركيبى؛ كه مركب از تعريف كلى و فهرستى است. [5]

5. تعريف رويه قضايى؛ طبق اين تعريف سازمان‌هاى بين‌المللى صالح، تجاوز را تشخيص مى‌دهند. [6]