معناى حمايت و يارى را مى‌دهد مانند: «ان الله يدافع عن الذين آمنوا. . .» [1]يعنى خداوند از اهل ايمان حمايت مى‌كند. و در صورتى كه بدون حرف متعدى شود (بنفسه متعدى باشد) به معناى دور كردن و كنار زدن است مانند «ادفع بالتى هى احسن السّيئه. . .» [2]يعنى بدى را با نيكى دفع كن و كنار بزن. [3]

1-5. تعريف اصطلاحى

فقيهان از كلمه «دفاع» همان معناى لغوى و عرفى را اراده كرده لذا در كتاب‌هاى فقهى به طور مستقل به تعريف دفاع نپرداخته‌اند. از مجموع نظرات فقيهان استفاده مى‌شود كه دفاع مشروع از ديدگاه فقيهان عبارت است از: حقى كه شرع به فرد يا گروه يا حكومتى كه جان و مال و نواميس و سرزمينشان مورد تجاوز ظالمانه فرد يا گروه يا حكومتى قرار گرفته، داده است كه در هنگام ضرورت بتوانند با استفاده از وسايل متناسب تجاوز را دفع نمايند. [4]

در كتاب‌هاى حقوقى نيز مشابه همين تعريف از دفاع ارائه شده است، آقاى لنگرودى نوشته است: «شخص مورد تجاوز، در صورت نداشتن وقت براى توسل به قواى دولتى به منظور رفع تجاوز، حق دارد به نيروى شخصى از ناموس، جان و مال خود دفاع كند، اين دفاع را دفاع مشروع گويند.» [5]

چنانكه خواهد آمد از نظر حقوق بين‌الملل نيز دفاع مشروع حقى است كه به عنوان استثنايى مهم بر اصل ممنوعيت كلى توسل به زور در روابط بين‌الملل، در ماده 51 منشور ملل متحد پيش‌بينى شده است و بر اساس آن كشورها مى‌توانند هم از خود و هم از كشورهايى كه با آنها همبستگى سياسى و امنيتى دارند در مقابل حمله مسلحانه به اقدام