محصول برسد. از اين رو، مدّت كمى كه محصول در آن نمى‌رسد، كافى نيست.(11)

ادغام

ادغام: داخل كردن دو حرف همجنس يا قريب المخرج در يكديگر.(1)

از آن به مناسبت در باب صلات سخن رفته است.

احكام:ادغام دو حرف همجنس در يك كلمه، مانند«عَجِّلْ»كه از اقسام ادغام صغير (ادغام حرف ساكن به سكون اصلى در حرف ديگر) است،(2)واجب مى‌باشد،(3)مگر اينكه عدم وجوب آن در موردى خاص ثابت باشد، مانند{ مَنْ يَرْتَدِد مِنكُم عَن دِينِهِ.}(4)در وجوب ديگر اقسام ادغام صغير، مانند«هَل لَكَ»كه اجتماع دو حرف همجنس در دو كلمه است يا مانند«مِنْ رَبِّكَ»كه اجتماع دو حرف قريب المخرج در دو كلمه است، اختلاف مى‌باشد.(5)برخى در وجوب ادغام صغير در دو حرف همجنس در يك كلمه اشكال كرده‌اند.(6)

ادغام كبير (ادغام حرف متحرك پس از ساكن كردن، در حرف ديگر همجنس يا قريب المخرج در يك كلمه يا دو كلمه) واجب نيست؛(7)بلكه برخى احتياط را در ترك ادغام كبير، بويژه هنگامى كه در دو كلمه و يا قريب المخرج باشد، دانسته‌اند،(8)مانند{مَاسَلَكَكُمْ، فِيهِ هُدَىً}،{ طُبِعَ عَلَى قُلُوبِهِم}و{يَرْزُقُكُم.}(9)

ادغام لامِ حرف تعريف«ال»در حروف شمسى (ت، ث، د، ذ، ر، ز، س، ش، ص، ض، ط، ظ، ل، ن) واجب است.(10)ادغام «نون ساكن» در حروف يرملون (ى، ر، م، ل، و، ن) واجب نيست؛ برخى گفته‌اند: احتياط واجب رعايت آن است.(11)

• (1)لغت نامه دهخدا
• (10)منهاج الصالحين (خويى) 1/ 165
• (11)165 و مستند العروة (الصلاة) 3/ 472.
• (11)العروة الوثقى 2/ 708 .
• (2)جواهر الكلام 9/ 287 ؛ مستند الشيعة 5/ 73
• (3)مستند العروة (الصلاة) 3/ 471
• (4)؛ منهاج الصالحين (سيستانى) 1/ 208
• (5)جواهر الكلام 9/ 287 ـ 288 ؛ مستند الشيعة 5/ 73 ؛ العروة الوثقى (ج) 2/ 520 ـ 521
• (6)مهذب الاحكام 6/ 329
• (7)جواهر الكلام 9/ 288
• (8)تحرير الوسيلة 1/ 167
• (9)مدثر/ 42