آلات كسب:ابزار مورد استفاده در صنعت و كسب، از قبيل ابزار نجّارى براى نجّار و ابزار زراعت براى كشاوز.
فروختن آلات كسب مورد نياز، براى تأمين هزينه سفر حج واجب نيست.(18)
در اينكه ابزار كسبى كه بر حسب شأن كاسب و صنعتگر مورد نياز او است، از مئونه(--> مئونه)محسوب مىگردد تا پرداخت خمس آن واجب نباشد يا نه، اختلاف است.(19)
خمس گنج، معدن و نيز آنچه با غوّاصى از دريا به دست مىآيد، پس از كسر هزينههاى انجام گرفته، از جمله هزينه ابزار استفاده شده، اخراج مىگردد.(20)در اينكه زكات در غلّات (گندم، جو، كشمش و خرما) پس از كسر هزينه آن ـ از جمله آلات به كار رفته در آنها ـ و رسيدن باقى مانده به حدّ نصاب، واجب مىشود يا قبل از آن، اختلاف است.(21)
تهيّه آلات كشاورزى در مزارعه(--> مزارعه)و آبيارى در مساقات(--> مساقات)در صورت شرط نكردن آن بر مالك، بر عهده عامل است.(22)
آلات حدود و تعزيرات:ابزارى كه براى اجراى حد و تعزير به كار مىرود؛ مانند تازيانه كه در حدود معيّن، همچون حدّ نوشيدن شراب و قذف(--> قذف)و نيز در موارد تعزير به كار مىرود(--> تازيانه)و سنگ كه ابزار اجراى حدّ رجم(--> رجم)در برخى گناهان، همچون زناى محصن(--> احصان)است.