انگيزۀ مؤلف اين است كه بتواند با استخراج و تنظيم لغات از اين تفسير، ضمن مراجعه به منابع ديگر تا حدّى نياز مراجعه‌كنندگان، به‌ويژه دانشجويان و پژوهشگران را در فهم معنى لغات قرآن بر آورده سازد، به طورى كه اميد است اين كتاب به عنوان:

«واژه‌نامه‌اى مستقل و مستند» در كنار تفسير نمونه و ديگر تفاسير قرآن، مورد استفاده همگان قرار گيرد.

پس از استمداد از درگاه خداوند متعال و پيش از دست يازيدن به اين كار - كه اميد است مورد رضاى نازل‌كنندۀ قرآن قرار گيرد - لازم دانستم در اين زمينه با نويسندۀ فاضل حضرت آية اللّه ناصر مكارم شيرازى كه تفسير نمونه زير نظر مستقيم ايشان نگارش يافته است به مشورت و نظر خواهى بپردازم و با كسب اجازه از حضور معظم له، آن تفسير را مأخذ كار خويش قرار دهم و آنگاه به اين كار مبادرت ورزم.

در جستجوى اين فرصت بودم تا اين كه در تاريخ 15 شهريور ماه 1367 شمسى در سمينارى كه از سوى: «بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى» در تالار دانشگاه علوم اسلامى (مشهد) برگذار شده بود به ملاقات ايشان نايل شدم و استاد را در جريان هدف خويش قرار دادم، معظم له با نظر لطف پيشنهاد حقير را پذيرفتند و با راهنماييهاى سودمند خود، موجبات تشويقم را در انجام اين مهمّ فراهم كردند.

به اين ترتيب مقدمات كار با رضايت ايشان فراهم آمد و از همان تاريخ شروع به استخراج و تنظيم لغات كردم و پس از پايان بخشى از كار عازم شهر قم شدم، و نمونۀ كار را به صورت دستنوشت به محضرشان ارائه دادم، آن بزرگوار پس از بررسى، خوشبختانه اساس كار را تأييد فرمودند و با ابراز رضايت، موجبات دلگرمى حقير را بيش از پيش فراهم كردند.

تهيه و تنظيم شرح مجموع واژه‌هاى قرآن از تفسير نمونه ظاهراً در سه يا چهار جلد پيش بيني مى‌شود كه تاكنون جلدِ اوّلِ آن از حرف الف تا آخر حرف خاء پايان پذيرفته و در اختيار علاقه‌مندان قرار گرفته است و جلد دوم و... به توفيق حق‌تعالى در آينده‌اى نه‌چندان دور در دسترس خوانندگان قرار خواهد گرفت.

اين جلد شامل بيش از يك هزار واژه است كه علاوه بر معانى آنها و آيه‌اى كه