ح‌ص‌ل

حُصِّلَ‌: (عاديات/ 10.)[*]

از «تحصيل» (به دست آوردن) و در اصل به معنى «بيرون آوردن مغز از پوست» است، همچنين به تصفيۀ معادن و خارج كردن طلا و امثال آن از سنگ معدن، اطلاق مى‌شود، سپس در معنى وسيعى، يعنى مطلق استخراج و مجزا ساختن به كار رفته، و در آيۀ مورد بحث منظور جداسازى خير و شرى است كه در دلها نهفته شده (كنايه از آشكار شدن نيكى و بدى)، اعم از ايمان و كفر يا صفات حسنه و رذيله و يا نيات خوب و بد كه همۀ آنها در روز قيامت از يكديگر جدا و آشكار مى‌شود و هركس برطبق آن به پاداش و كيفر خود مى‌رسد، همان گونه كه در آيۀ 9 سوره طارق آمده است: يوم تبلى السّرائر. «در آن روز كه اسرار درون آشكار شود».

آرى خداوند هميشه و در همه حال از اسرار درون و برون به طور كامل آگاه است، ولى اثر اين آگاهى در قيامت و به هنگام پاداش و كيفر ظاهرتر و آشكارتر مى‌شود، و اين هشدارى است به همۀ انسانها كه اگر به راستى به آن ايمان داشته باشند سدّ نيرومندى در ميان آنان و گناهان ايجاد مى‌كند، اعم از گناهان آشكار و پنهان، و گناهان برون و درون، و اثر تربيتى اين اعتقاد بر كسى پنهان نيست. (ج 252/27-253.)

ح‌ص‌ن

محصنات: (نساء/ 24.)[**]

جمع «محصنة» (به ضم ميم و فتح صاد) از مادّۀ «حصن»[***](بر وزن جسم) به معنى «قلعه و دژ» (پناهگاه و جاى استوار) است.

[*]وَ حُصِّلَ مٰا فِي اَلصُّدُورِ.«و آنچه در درون سينه‌هاست آشكار مى‌شود» عاديات/ 10.

[**]وَ اَلْمُحْصَنٰاتُ مِنَ اَلنِّسٰاءِ إِلاّٰ مٰا مَلَكَتْ أَيْمٰانُكُمْ‌...نساء/ 24.

[***] حصن در جمع: «حصون» است:...وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ مٰانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ مِنَ اَللّٰهِ‌... «... و آنها (كافران اهل كتاب) گمان مى‌كردند كه دژهاى محكمشان آنها را از عذاب الهى مانع مى‌شود...» حشر/ 2.