حزب اللّه: (مجادله/ 22.)[*]

دربارۀ واژۀ «حزب» پيش از اين سخن گفتيم و نشانه‌هايى نيز از «حزب شيطان» بر شمرديم.

در آيۀ مورد بحث و همچنين آيۀ 56 سورۀ مائده كه از حزب خدا سخن مى‌گويد، روى مسئله «حبّ فى اللّه و بغض فى اللّه» و ولايت اولياى حق تكيه كرده است، مثلا در آيۀ سورۀ مائده بعد از بيان مسئله «ولايت» و حكم به وجوب اطاعت خدا و اطاعت رسول و آن‌كس كه در حال نماز زكات پرداخته (امير مؤمنان على عليه السّلام)، سخن از «حزب اللّه» به ميان آمده، و در آيۀ مورد بحث نيز روى قطع رابطه دوستى از دشمنان خدا تكيه كرده است، بنابراين خط «حزب اللّه» همان خط ولايت و بريدن از غير خدا و پيامبر و اوصياى اوست.

در مقابل به هنگام توصيف «حزب شيطان» كه در آيات قبل از آيۀ مورد بحث به آن اشاره شده، بارزترين نشانه‌هاى آنها را همان نفاق و دشمنى با حق و فراموشى ياد خدا و دروغ و نيرنگ مى‌شمرد.

قابل توجه اين است كه در يك مورد مى‌گويد:فَإِنَّ حِزْبَ اَللّٰهِ هُمُ اَلْغٰالِبُونَ‌مائده/ 56 و در مورد ديگر مى‌فرمايد:أَلاٰ إِنَّ حِزْبَ اَللّٰهِ هُمُ اَلْمُفْلِحُونَ‌مجادله/ 22. و با توجه به اين كه «فلاح» نيز همراه با پيروزى و غلبه بر دشمن است هر دو آيه به يك معنى بازمى‌گردد، با اين قيد كه «فلاح و رستگارى» مفهومى عميق‌تر از مفهوم «غلبه و پيروزى» دارد، چرا كه وصول به هدف را نيز مشخص مى‌كند، و برعكس حزب شيطان را به زيانكارى و شكست و ناكامى در برنامه‌ها و بازماندگان از مقصد، توصيف مى‌كند. (ج 472/23.)

احزاب: (احزاب/ 22.)[**]

جمع «حزب» است و همان‌طور كه پيشتر اشاره كرديم، «حزب» در اصل به معنى

[*]... أُولٰئِكَ حِزْبُ اَللّٰهِ أَلاٰ إِنَّ حِزْبَ اَللّٰهِ هُمُ اَلْمُفْلِحُونَ‌.«(كسانى كه با دشمنان خدا و رسولش دوستى نمى‌كنند)... آنها حزب‌اللّه‌اند بدانيد حزب اللّه پيروز است» مجادله/ 22.

[**]وَ لَمّٰا رَأَ اَلْمُؤْمِنُونَ اَلْأَحْزٰابَ قٰالُوا هٰذٰا مٰا وَعَدَنَا اَللّٰهُ وَ رَسُولُهُوَ مٰا زٰادَهُمْ إِلاّٰ إِيمٰاناً وَ تَسْلِيماً.«هنگامى كه مؤمنان، لشكر احزاب را ديدند، گفتند: اين همان است كه خدا و رسولش به ما وعده فرموده و خدا و رسولش راست گفته‌اند و اين موضوع جز بر ايمان و تسليم آنها چيزى نيفزود» احزاب/ 22.