و در تعريف «بغى» نيز آمده است كه آن به معنى كوشش و تلاش براى به دست آوردن چيزى است، ولى بسيار مى‌شود به كوششهايى كه براى غصب حق ديگران و تجاوز از حدود و حقوق الهى صورت مى‌گيرد، اطلاق شود، بنابراين «ظلم» مفهوم خاص دارد و «بغى» مفهوم عام، و هرگونه تعدى و تجاوز از حقوق الهى را شامل مى‌شود[*]. (ج 382/20 و 469.) جملۀ «يَبْتَغِ‌»: (در آيۀ 85 سوره آل عمران)[**]از «ابتغاء» به معنى «كوش و تلاش» است كه هم در موارد شايسته و هم ناشايست به كار مى‌رود. (ج 493/2.) «باغ» و «عاد» (آيه 115 سورۀ نحل)[***]«باغ» يا «باغى» از ماده «بغى» به معنى «طلب» است و در اين آيه، به معنى طلب لذت و يا حلال شمردن حرام الهى تفسير شده است.

«عاد» يا «عادى» از مادۀ «عدو» به معنى «تجاوز» است و در اين آيه، منظور كسى است كه بيش از حد لازم، به هنگام ضرورت از گوشتهاى حرام استفاده كند.

البته در رواياتى كه از طرف اهل بيت (ع) به ما رسيده، گاهى «باغى» به معنى «ظالم» و «عادى» به معنى «غاصب» تفسير شده، حتى باغى به معنى كسى كه بر ضد امام قيام كند و عادى به معنى دزد آمده است.

اين روايات ممكن است اشاره به آن باشد كه اضطرار به گوشتهاى حرام معمولا در

(*)تعبيرات سه‌گانه‌اى دربارۀ «بغى»، «فحشاء» و «منكر» از سوى مفسران شده است به جلد 11 صفحه 370، تفسير نمونه رجوع شود.

[**]وَ مَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ اَلْإِسْلاٰمِ دِيناً فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ‌... «كسى كه غير از اسلام (و تسليم در برابر فرمان حق) آيينى را براى خود انتخاب كند، از او پذيرفته نخواهد شد...» آل عمران/ 85.

[***]... فَمَنِ اُضْطُرَّ غَيْرَ بٰاغٍ وَ لاٰ عٰادٍ...ترجمه از ابتداى آيه: «خداوند تنها مردار و خون و گوشت خوك و آنچه را با نام غير خدا سر بريده‌اند بر شما تحريم كرده، اما كسانى كه مجبور شوند در حالى كه تجاوز و تعدى از حد نكنند (خداوند آنها را مجازات نخواهد كرد) چرا كه خدا غفور و رحيم است» نحل/ 115.