مى‌خواند، مى‌داند ولى دوست دارد نزد او عرض حوائج كند پس وقتى او را خوانديد حاجت خود را نام ببريد و در حديث ديگرى آمده است، خداوند از حاجت و ارادۀ شما با خبر است ولى دوست دارد خواسته‌هاى خود را با او در ميان بگذارى».

رمز استجابت دعا

حضرت ابراهيم خليل عليه السلام مى‌داند علم ذاتى خداوند به همه موجودات آسمانى و زمينى احاطه دارد و هيچ چيز از او مخفى و پوشيده نبوده و نيست و نخواهد بود. آن حضرت با شناخت كافى كه از پروردگار عالم دارد او را به علم و اطلاع از موجوداتِ آشكار و پنهان، مى‌ستايد و با اينكه مى‌داند خداوند از خواسته‌هاى او با خبر است با قلب سليم دست نياز و تضرّع به درگاه خالق هستى برمى‌دارد خداوند هم همه دعاهاى خالصه او را اجابت نمود و مهمترين چيزى كه حضرت ابراهيم را به اهداف و حاجتهاى خود رساند اين بود كه به تعبير قرآن: «إِذْ جاءَ رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ‌»[1] با قلب پاك و خالى از شرك و رياء و دور از گناه و معصيت و بدون غلّ و غش به عبادت ايستاد و دل از غير خدا كند و فقط به او متوجه شد كه اين رمز استجابت دعا است.

سپاس و ستايش ابراهيم عليه السلام

(اَلْحَمْدُ لِلّهِ اَلَّذِي وَهَبَ لِي عَلَى اَلْكِبَرِ إِسْماعِيلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّي لَسَمِيعُ اَلدُّعاءِ‌؛[2]سپاس خدائى را كه در سن پيرى اسماعيل و اسحاق را به من عنايت كرد، براستى كه پروردگار من حتماً دعاى بندگان را مى‌شنود.)

الحاجة فى الدّعا

[1]- صافات / 85

[2]- ابراهيم / 39