2. اسراف در مصرف بیرویه آب

روزى حسن بصرى خدمت امیرمؤمنان علی7 در کنار رود فرات آب ظرفى را آشامید و بقیّه آن را روى زمین ریخت. على7 فرمود: در این کار اسراف نمودى، زیرا آب را بر زمین ریختى با این که می‌توانستی آن را در رودخانه بریزى. [1]

3. استفاده نامشروع از نعمتها، نوعی اسراف

امام صادق7 به ابان بن تغلب فرمود: تو گمان می‌کنی که خداوند اگر به کسی مال و ثروتی داده، به خاطر مقام و منزلت او در پیشگاه خدا بوده و آن فرد لزوماً محبوب خداوند بوده است و در مقابل اگر خداوند برای کسی در زندگی فقر و تنگدستی را مقدر نموده به خاطر آن بوده که او در نزد خدا بی‌ارزش بوده و خداوند او را دوست نمی‌دارد؟

هرگز چنین نیست زیرا ثروت و مال از آنِ خداست و به عنوان امانت و برای آزمایش در إختیار مردم قرار داده است. خداوند مردم را آزاد گذاشته که از روی میانه‌روی بخورند و بیاشامند و لباس تهیه نموده و ازدواج کنند و برای خود وسیله سواری تهیه کنند و زندگی را به صورت اقتصادی اداره کنند. هر گاه از مخارج معمولی اضافه آمد، از مستمندان و مؤمنان دستگیری نموده و مشکلات زندگی آنان را برطرف سازند هر کس در مالی که خداوند به او عطا نموده به طور مشروع و به اندازه استفاده کند، هر اندازه طبق این میزان در خوردن و آشامیدن و مخارج معمول و متعارف زندگی خرج نماید بر وی حلال است و اما اگر اسراف کند و مواهب الهی را در موارد خلاف خرج کند برایش حرام خواهد بود.

ای ابان! تو فکر می‌کنی اگر خداوند از کرم و فضل خود به کسی به عنوان امانت

[1].[583] انوار نعمانیه، ص ۲۲۶.