از مسلمانان از جمله: حمزه، عموى پيغمبر، شهيد شدند، مسلمانان در ابتدا پيروز شدند ولی بعد از آن، در اثر نافرمانی گروهى كه از طرف رسول خدا بر قلّه کوهی گماشته شده بودند و ترک جایگاه حساس خود به جهت جمع آوری غنائم، دشمن به آنان شبيخون زد و مسلمانان شکست خوردند، گروهى كشته و گروهى پراكنده شدند و گروه كمی ‌هم دور رسول اكرمﷺ باقى ماندند.

آيه فوق، ناظر به يكى از فرازهاى جنگ احد است؛ هنگامی که آتش جنگ ميان مسلمانان و مشركان به شدت شعله‌ور شد، ناگهان آوايى بلند شد و كسى فرياد زد: محمد كشته شد. اين کلام درست در همان لحظه‌ای بود كه مردى به نام عمر بن حارثى، سنگى به سوى پيامبرﷺ پرتاب كرد و بر اثر آن دندان حضرت شكست و لب پايين حضرت شكافت و خون صورتش را فراگرفت.

در اين موقع، دشمن درصدد برآمد كه پيامبر اكرم را به قتل برساند كه مصعب بن عمير يكى از پرچمداران ارتش اسلام، جلوی حملات آنان را گرفت و خود در اين ميان به فوز شهادت نائل آمد. شباهت زياد وى به پيامبر، دشمن را بدين توهّم انداخت كه پيامبر کشته شده ‌است از اين رو خبر شهادت حضرت را با صدايى بلند به همه لشگرگاه رساندند.

انتشار اين خبر به همان اندازه كه در تقويت روحيه مشركان مؤثر واقع شد، در صفوف مسلمانان هم تزلزل ایجاد کرد! جمعى كه اكثريّت را تشكيل می‌دادند به دست و پا افتاده و در ميدان نبرد،گريز را به مقاومت ترجيح دادند و به سرعت صحنه نبرد را ترك كردند، حتى برخى در انديشه پناه بردن به اردوى شرك و امان خواستن از سران مشرك افتادند!

تنها عده‌ای فداكار و پايدار همچون امیرمؤمنان على7، ابودجانه، طلحه و برخى ديگر با استقامت و جانفشانى، ديگران را به استوارى دعوت کردند. در این بین