ضمن آنکه نظریه تمثیل مخالف سیاق است و آیه به یک حقیقت تاریخی اشاره می‌کند که در خارج واقع‌شده و در عهد قدیم مانند آن ذکرشده است.[1]

چهاردهم) برفرض آن‌که سخن عبده موافق بااعتبار و هماهنگ با وحدت سیاق باشد، به این دلیل که در تاریخ همواره ملت‌های ذلیل و ظلم پذیر ازنظر معنوی مرده و ملت‌های مقاوم و مجاهد، زنده و پویا هستند[2]، نمی‌توان با عدول از ظاهر آیات هر معنای صحیح و هر حقیقتی را بر قرآن تحمیل کرد.[3] ای‌کاش حرکت‌های سیاسی و روشنفکرانه برای وجاهت بخشی به مشی خود به تفسیر قرآن روی نمی‌آوردند.[4]

پانزدهم) روش مفسران المنار در مورد قصص قرآن ناهماهنگ است. در اینجا مفسران ذکر نشدن جزئیات در آیه را دلیل بر تمثیل می‌دانند و نه بیان حادثه‌ای تاریخی. درحالی‌که ایشان اختصار در قصص قرآن را دلیل بر بلاغت قرآن می‌دانند تا موضوعات فرعی و غیرضروری مخاطب را از مقصود آیه بازندارد.

[1] - عبدالاعلی موسوی سبزواری، مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن (سبزواری)، چاپ دوم، بی جا: دفتر سماحه آیت الله العظمی السبزواری، ۱۴۰۹، ج ۴، ص ۱۲۱.

[2] - محمد جواد مغنیه، التفسیر الکاشف، چاپ اول، ۷ جلدی، قم: دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۴، ج ۱، ص ۳۷۶.

[3] - مسعود تاج آبادی، المنار درآینه المیزان، ص۲۳۷.

[4] - محمد جواد بلاغی، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ۲ جلدی، قم: و جدانی، بی تا، ج ۱، ص ۲۱۸.