می‌توانند آثار طبیعی غیرمادی را به همراه داشته باشند، لیکن پیدایش حضرت یحیی (ع) و عیسی(ع) از سنخ تأثیر نفسانی تلقین، دریافت بشارت و مانند آن نبود؛ زیرا ظاهر آیه «فَاسْتَجَبْنا لَهُ و وَهَبْنا لَهُ يَحْيى‌ و أَصْلَحْنا لَهُ زَوْجَهُ»[1] حکایت دارد که در تولد یحیی بخشش ویژه خداوند اثر کرده است. وقتی جریان یحیی (ع) از جنس عطای الهی باشد و نه تلقین، جریان حضرت عیسی (ع) که از آن برتر است، از همین نوع خواهد بود.[2]از این رو ولادت ‌حضرت یحیی و عیسی (ع) خلاف عادت بوده است اما خرق عادت در ولادت مسیح (ع) قوی‌تر و ظاهرتر است.

ب) در بیان قرآن، خلقت به غیر خدا نیز اسناد داده‌شده است. خلقت صفت فعل خداست و می‌تواند مظاهر گوناگون داشته باشد. قرآن واژه «فعل» را در مواردی که با اسباب نهانی و علت‌های ناشناخته انجام‌شده، نیز به‌کاربرده است. در فرهنگ قرآن آنچه از خدا ظاهرشده با عنوان فعل «خلق» و «صنع» به‌کاررفته است.[3]

ج) رشید رضا معجزه ولادت حضرت عیسی را پذیرفته است؛ اما درصدد است تا با تبیین علمی حادثه، آن را به سنت‌های متعارف الهی نزدیک کند. تأویل وی، اگرچه آن را ترجیح نداده، زمینه را برای سوءاستفاده دیگران هموار کرده است. او برای تقریب بهتر مطلب به ذهن منکران به این تأویلات روی آورده است.

[1] - انبیا ۹۰ پس (دعاى) او را مستجاب كرديم و يحيى‌ را به او بخشيديم، و همسرش را براى او شايسته قرار داديم .

[2] - عبدالله جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۸۷، ج ۱۴، ص ۳۰۵-۳۰۶.

[3] - همان.