بحث اوّل- فضيلت حج:

فضيلت حج از جنبه‌هاى مختلف است.

الف- كلام حق تعالى: وَ أَذِّنْ فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجالًا وَ عَلى‌ كُلِّ ضامِرٍ يَأْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ‌ [1]. قتاده در تفسير اين آيه گفته است وقتى كه خداوند ابراهيم خليل را امر كرد كه در ميان مردم اعلام حج كند، ابراهيم (ع) ندا در داد:

اى مردم براى خداوند خانه‌اى است به سوى اين خانه بياييد. در تفسير اين كلام خداوند كه فرموده است: لِيَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ‌ [2] گفته شده است كه منظور تجارت در موسم حج و پاداش در آخرت مى‌باشد وقتى كه يكى از علماى پيشين اين آيه را شنيد گفت قسم به پروردگار كعبه كه خداوند حاجيان را آمرزيد.

ب- معصوم (ع) فرموده است: «هر كه حج بجا آورد و كار زشت و فسقى انجام ندهد از گناه پاك مى‌شود مانند روزى كه از مادر متولّد شده است‌ [3]» قبلًا چگونگى سودمند بودن عبادت را در رهايى از گناه توضيح داديم.

ج- پيامبر (ص) فرمود: «هيچ روزى شيطان كوچكتر و حقيرتر و خشمگين‌تر از روز عرفه ديده نشده است‌ [4]». بيچارگى شيطان در آن روز به اين دليل است كه نزول رحمت خدا و عفو گناهان بزرگ را مى‌بيند، زيرا گفته شده است كه گناهانى هستند كه آمرزيده نمى‌شوند مگر به توقّف در عرفه. اين حقيقت را امام صادق (ع) از رسول خدا نقل كرده است و سرّ اين مطلب اين است كه توقف در عرفات با توجه به كثرت جمعيّت كه به درگاه خدا تضرع و زارى مى‌كنند در اشخاص تأثير مى‌گذارد و هر كس با تمام استعداد و ظرفيّتش مى‌تواند

[2] سوره حج (22): آيه (28): تا سودهايى كه براى مردم هست مشاهده كنند.

[3] قال (ع): من حجّ و لم يرفث و لم يفسق خرج من ذنوبه كيوم ولدته امّه‌

[4] قال (ص) ما رأى الشيطان فى يوم هو اصغر و لا احقر و لا اغيض منه يوم عرفه‌