اسم الکتاب : رساله توضيح المسائل المؤلف : منتظري، حسينعلي الجزء : 1 صفحة : 592
و تلفيق بدين نحو كه نصف ديه را مثلا شتر و نصف آن را گاو بدهند كافي نيست . و اگر بخواهند
قيمت يكي از شش چيزرا بدهند بايد دو طرف توافق كنند، وگرنه كافي نخواهد بود.
مساله 3255- ديه قتل زن نصف ديه قتل مرد است .
مساله 3256- ديه كامل يك مرد كافر اهل ذمه هشتصد درهم (برابر 1934/3 گرم نقره سكه
دار) و ديه زن كافر اهل ذمه نصف آن است . و كافر غير ذمي ديه ندارد، هرچند كشتن او بدون
جهت جايز نيست .
مساله 3257- اگر قتل در يكي از ماههاي حرام - يعني : "محرم"، "رجب"، "ذي قعده" و
"ذي حجة" - واقع شود، يك سوم از ديه به آن افزوده ميشود و دو ماه متوالي روزه را هم بايد در
ماههاي حرام بگيرد. همچنين است بنابراحتياطواجب اگر قتل در حرم مكه واقع شده باشد.
مساله 3258- ديه قتل عمد را بايد در يك سال پرداخت كرد، و ديه قتل خطائي ظرف سه سال
و در سه قسطپرداخت ميشود، و ديه قتل شبه عمد را بعضي از فقها فرموده اند بايد در دو سال و
به دو قسط پرداخت شود و احوطرعايت اين قول است . ولي در تمام اين موارد ورثه مقتول
ميتوانند با قاتل توافق كنند كه ديه به صورت نقد يا با اقساطبيشتري پرداخت شود.
مساله 3259- در قتل عمدي انتخاب ديه و مقدار آن بستگي به توافق ورثه مقتول با قاتل دارد،
مگر اينكه قبلا بر اصل ديه شرعي به طور كلي توافق كنند كه در اين صورت اختيار با قاتل است .
ولي در قتل خطا و شبه عمد ديه دهنده هركدام از شش چيز را بخواهد ميتواند انتخاب كند، و
اگر بخواهد قيمت يكي از شش چيز را بدهد بايد دوطرف توافق كنند.
مساله 3260- ورثه مقتول و قاتل ميتوانند به چيزي كه ارزش آن كمتر يا بيشتر از شش چيز
ذكر شده است با يكديگرتوافق نمايند.
قصاص و ديه اعضا:
مساله 3261- در قطع اعضاي انسان و ايجاد جراحت در بدن او قصاص جايز است، به شرط آنكه
قابل كنترل باشد ودقت شود كه زياده روي در كار نباشد، و بنابراحتياط واجب با اجازه حاكم شرع
باشد. و اگر كنترل ممكن نيست ديه ميگيرند.
مساله 3262- ميزان كلي در ديه اعضاي اصلي انسان اين است كه هر عضوي كه فرد باشد -
مانند: زبان و آلت تناسلي - بريدن و از بين بردن آن موجب ديه كامل است، يعني يكي از شش
چيزي كه در ديه قتل گفته شد. و هر عضو اصلي كه جفت باشد - مانند : دست، پا، گوش و چشم
اسم الکتاب : رساله توضيح المسائل المؤلف : منتظري، حسينعلي الجزء : 1 صفحة : 592