مسائل ارث

مساله 3021- اسباب و موجبات ارث سه چيز است :

1 - "خويشاوندي نسبي" كه خود به سه دسته تقسيم مي‌شود و تفصيل آن در مساله «3027» بيان شده است .

2 - "خويشاوندي سببي" يعني "زوجيت" كه به وسيله آن زن و شوهر دائم از يكديگر ارث مي‌برند.

3 - "ولاء" كه به وسيله آن كسي كه بر ديگري يك نحو ولايت دارد - در صورت نبودن خويشاوندان نسبي - از او ارث مي‌برد، و آن بر سه قسم است :

اول - "ولاء عتق" كه به واسطه آن مولي از بنده خود كه او را آزاد كرده ارث مي‌برد، به شرط آنكه آن بنده خويشاوندنسبي نداشته باشد.

دوم - "ضمان جريره" يعني اينكه انسان با كسي قرار مي‌گذارد در زندگي كمك انسان و ضامن جنايات او باشد و درعوض از او ارث ببرد.

سوم - "امامت" كه به واسطه آن امام مسلمين از كسي كه هيچ وارث ندارد ارث مي‌برد. لازم به ذكر است كه موضوع عتق در اين زمان منتفي شده است و ضمان جريره نيز متعارف نيست .

مساله 3022- چيزهايي كه به طور كلي مانع ارث بردن انسان مي‌شود عبارت است از:

الف - "بنده بودن"، پس بنده هرچند فرزند يا پدر ميت باشد از او ارث نمي برد.

ب - "كفر"، پس كافر از مسلمان ارث نمي برد.

ج - "قتل عمد"، پس اگر كسي به ناحق و عمدا ديگري را كشته باشد از او ارث نمي برد.