ه - اگر موجر در ضمن عقد اجاره شرط كند تا وقتي مستاجر در آن ملك است و خواهان آن مي‌باشد ملك را به او اجاره دهد و مبلغ اجاره را زياد نكند و حق بيرون كردن وي را نداشته باشد، مستاجر مي‌تواند از موجر و يا شخص ديگري مقداري به عنوان سرقفلي در برابر اسقاط حقش يا تخليه محل دريافت دارد.

مساله 2230- چيزي را كه انسان بدون قيد و شرط اجاره كرده بايد پس از پايان مدت اجاره به صاحبش برگرداند، وچنانچه مالك راضي به تجديد قرارداد نباشد نمي توان وي را وادار به تجديد قرارداد كرد. پس مستاجر نمي تواند به بهانه اينكه مدتي در آن ملك بوده يا اگر آن ملك را تخليه كند كاسبي او كساد مي‌شود مبلغي را از مالك به عنوان سرقفلي يا هر عنوان ديگر بگيرد، و اگر گرفت حرام است و تصرف در آن جايز نيست، و اگر ملك را تخليه نكند غاصب و ضامن محل و ضامن اجرت معمولي آن است .

مساله 2231- اگر محلي را از صاحبش اجاره كند و در ضمن عقد اجاره با او شرط كند كه مثلا تا مدت بيست سال قيمت اجاره را بالا نبرد و مستاجر حق داشته باشد محل را به ديگري تحويل دهد و اگر محل مذكور را به ديگري تحويل داد صاحب محل با شخص سوم نيز همين گونه رفتار كند و اگر سومي به ديگري تحويل داد نيز صاحب محل بااو همين گونه رفتار كند و اجاره را بالا نبرد، در اين صورت جايز است مستاجر محل را به ديگري اجاره دهد و مقداري سرقفلي از او بگيرد تا محل را به او تحويل دهد، و سرقفلي به اين شكل حلال است . و مستاجر دوم به سوم و سوم به چهارم نيز مي‌تواند به حسب قرارداد تحويل دهد و از او به اين عنوان سرقفلي بگيرد.

مساله 2232- اگر مستاجر در ضمن عقد اجاره بر موجر شرط كند كه مبلغ اجاره را تا مدت معيني زياد نكند و حق اخراج او را از آن محل نداشته باشد و يا مستاجر حق داشته باشد به مقداري كه اجاره نموده در سالهاي بعد نيز از اواجاره نمايد و موجر شرط را قبول كند، در اين صورت مستاجر مي‌تواند مبلغي را از موجر يا غير او به عنوان تخليه محل يا به عنوان اينكه از حق خود صرف نظر كند بگيرد، و اين نوع سرقفلي حلال و مشروع است .