كند كه تكرار نمي كند واجب نيست .

3 - در امر و نهي مفسده مهمتري وجود نداشته باشد، پس اگر بداند يا گمان كند يا احتمال صحيح عقلايي دهد كه با امرو نهي او زيان جاني يا آبرويي يا مالي قابل توجهي به او يا خويشان يا نزديكان او و يا به عده اي از مومنين مي‌رسد، امرو نهي واجب نيست، بلكه در بسياري موارد حرام مي‌باشد.

مساله 1980- اگر معروف يا منكر از اموري است كه شارع مقدس به آن اهميت زياد مي‌دهد - مانند اصول دين يامذهب، نگهباني از قرآن، حفظ عقايد مسلمانان و استقلال آنان - بايد ملاحظه اين اهميت بشود، و مجرد زيان باعث واجب نبودن آن نيست، پس اگر حفظ عقايد مسلمانان يا حفظ احكام ضروري اسلام بر بذل مال و جان متوقف باشد، بذل آن واجب است .

مساله 1981- اگر بدعتي در دين واقع شود - مثل منكراتي كه برخي دولتها به اسم دين اسلام انجام مي‌دهند - اظهارحق و انكار باطل خصوصا بر علماي اسلام واجب است، و اگر سكوت علما موجب هتك مقام علم و سوء ظن به علماي اسلام شود، اظهار حق به هر شكل ممكن واجب است، هرچند بدانند تاثير نمي كند.

مساله 1982- اگر سكوت علماي اسلام موجب تقويت ظالم و تاييد او يا بدبيني مردم به علما و متهم شدن آنان به سازش با دستگاه ظلم گردد، اظهار حق و انكار باطل واجب است، اگرچه بدانند جلوگيري از گناه و ظلم نمي شود.

مساله 1983- مقررات جمهوري اسلامي در صورتي كه از مسير قانوني به تصويب رسيده و مخالفتي با شرع نداشته باشد لازم الاجراست، بلكه شايسته است مسلماني كه در كشور غير اسلامي به سر مي‌برد از مقررات آن كشور - درصورتي كه مغايرتي با شرع نداشته باشد - پيروي نمايد.

مراتب امر به معروف و نهي از منكر:

امر به معروف و نهي از منكر مراتبي دارد كه در صورت احتمال حاصل شدن مقصود از مرتبه پايين، اقدام در حد مرتبه بالاتر جايز نيست، و مراتب امر و نهي از اين قرار است :

مرتبه اول - به گونه اي با گنهكار برخورد شود كه احساس كند ارتكاب گناه سبب شده با وي اين گونه برخورد مي‌كنند، مثل اينكه از او روي بگردانند يا با چهره خشمگين با وي ملاقات كنند و يا با او رفت و آمد نكنند. و اگر در اين مرتبه درجاتي باشد و احتمال تاثير درجه ضعيف وجود داشته باشد، به همان درجه ضعيف اكتفا كنند، مثلا اگر احتمال داده شود كه با ترك تكلم مقصود