كشف نشده و مجهول الحالي است كه ظاهرا امامي مذهب و شيعه بوده است،[1] اما به نظر ما دليلي بر شيعه بودن او غير از نقل همين روايت از امام (ع) كه جريان نامه ابومسلم را نقل كرده نيست، و محتمل است از جاسوسان خلفاي عباسي در دستگاه امام صادق (ع) بوده و در نتيجه از جهت سند سست و ضعيف است و نمي توان به آن تكيه كرد.

2 - شرايط بيان روايت

ما پيش از اين گفتيم كه ابومسلم در ابتداي كار از طرف ابراهيم عباسي به خراسان اعزام شد و پس از مرگ ابراهيم از مبلغين برادرش سفاح شد و سفاح با نيرو و سپاهيان وي بر مروان حمار پيروز شد و در زمان حيات سفاح همواره مورد احترام او بود، اما بعد از مرگ سفاح و انتقال سلطنت به منصور منصور نسبت به قدرت ابومسلم حسد برد و از وي بر حكومت خود ترسيد و با او به دشمني برخاست و او را تحقير كرد و در نهايت او را به قتل رسانيد.

پس شايد ابومسلم در اين فاصله مي‌خواسته است با امام صادق (ع) ارتباط برقرار كند تا بدين وسيله آن حضرت را در مقابل منصور برانگيزد و نيت او يك نيت صادقانه و خالصانه اي نبوده است و امام (ع) به قصد او آگاهي يافته و قدرت منصور و استقرار حكومت او را نيز مي‌دانسته است . از سوي ديگر امام (ع) مي‌داند كه مقدمات قيام و انقلاب براي آن حضرت آماده نيست و با يك خبر غيبي هفت نفر از فرزندان منصور را كه به خلافت مي‌رسند برمي شمارد و كاتب منصور (فضل) نيز در مجلس حضور داشته است .

پس بر اين اساس شرايط حاكم بر صدور روايت، شرايط احتياط و تقيه بوده است نه شرايط عادي .

3 - مفهوم روايت

بر فرض صدور روايت امام (ع) در چنين شرايطي (شرايط تقيه) مي‌فرمايد: "خداوند به خاطر شتاب بندگان در كارها شتاب نخواهد كرد، همانا از جا كندن يك كوه آسانتر از كنار زدن پادشاهي است كه هنوز مدت آن به پايان نرسيده است ."

مراد از اين جمله اين نيست كه خداوند دفاع از اسلام و مسلمانان را با تهيه مقدمات واجب ننموده و يا اينكه با سلاطين و پادشاهان درگيري و جنگ جايز نيست، وگرنه سخن آن حضرت (ع) تخطئه جهاد علي (ع) با معاويه و امام حسين (ع) با يزيد و زيد با هشام نيز هست . از سوي ديگر جهاد و مبارزه در سطح جهان با پادشاهان بسيار بوده كه به پيروزي انجاميده، كه از آن جمله است در همين اواخر پيروزي انقلاب اسلامي در ايران .

---