اسم الکتاب : مباني فقهي حكومت اسلامي المؤلف : منتظري، حسينعلي الجزء : 1 صفحة : 358
كتابهاي رجال نامي چه به مدح يا مذمت نيامده است، مگر اينكه گفته شود: چون
اصحاب ما صحيفه سجاديه را توسط او و به نام او قبول نموده اند، همين كار عملا
دليل بر توثيق و تأييد متوكل بن هارون باشد. كه البته چنين تأييدي جاي تأمل است .
از سوي ديگر در سند روايت "ابوالمفضل محمد بن عبدالله بن مطلب شيباني"
آمده است كه شخصيت او نيز از نظر علماي رجال مورد اختلاف است .
نجاشي مينويسد: "من مشاهده نموده ام كه بزرگان اصحاب ما درباره وي چشم
فرو مينهند و او را ضعيف ميشمرند، آنگاه تأليف كتابهايي از جمله كتاب (فضايل
عباس بن عبدالمطلب) را به وي منسوب ميداند."[1]
و نفس تأليف همين كتاب در قدح روايت او كافي است ; زيرا بيانگر اين است كه
وي در جهت مصالح و سياستهاي بني العباس حركت ميكرده .[ كه به تأليف كتاب
فضايل عباس، سرسلسله خاندان بني العباس مبادرت نموده است ].
ابن غضائري مينويسد: "محمد بن عبدالله بن مطلب شيباني، ابوالمفضل
شخصي است كه از خود حديث ميساخته و كارهاي منكر و خلاف بسياري
مرتكب ميشده است ."[2]
خلاصه كلام اينكه سند اين روايت چندان صاف و مورد اعتماد نيست .
متن روايت : خلاصه اين روايت چنان كه در مقدمه كتاب صحيفه سجاديه آمده [3]
اين گونه است :
"متوكل بن هارون (يكي از اصحاب امام صادق (ع" نقل ميكند كه يحيي فرزند
زيد بن علي را (پس از شهادت پدرش) در راه خراسان ملاقات كردم، فرمود: از كجا
ميآيي ؟ گفتم : از حج . احوال كسان و عموزادگان و بستگان خويش خصوصا امام
جعفرصادق (ع) را پرسيد.
[ او را از احوال (امام صادق (ع" و اندوه حضرتش براي شهادت زيد آگاه
ساختند. يحيي فرمود: عمويم محمد بن علي (امام باقر(ع" پدرم را به درگير نشدن
با بني اميه پند و اندرز داد و او را آگاه نمود كه اگر قيام كند پايان كارش به كجا
ميانجامد].
سپس يحيي سؤال كرد: آيا از پسرعمويم درباره من چيزي نشنيدي ؟ عرض
كردم : بلي، فرمود: چه شنيدي ؟ عرض كردم : دوست ندارم آنچه را شنيده ام رو به
[1] رجال نجاشي 281/ (چاپ ديگر / 396).
[2] تنقيح المقال 3 / 146.
[3] مقدمه صحيفه سجاديه، شرح فيض الاسلام، تلخيص شده از صفحه 9 تا 23.
اسم الکتاب : مباني فقهي حكومت اسلامي المؤلف : منتظري، حسينعلي الجزء : 1 صفحة : 358