اسم الکتاب : مباني فقهي حكومت اسلامي المؤلف : منتظري، حسينعلي الجزء : 1 صفحة : 353
و اما آخر صحيحه (كه شروع قيام در ماه رجب و يا شعبان و يا بعد از رمضان را
مطرح كرده) ظاهرا يك خبر غيبي نسبت به زمان ظهور قائم (عج) و قيام اوست و
اينكه ظهور آن حضرت در ماه رجب و يا شعبان يا بعد از رمضان است ; پس اگر
ظهور آن حضرت در رجب يا شعبان باشد مردم پس از قيام وي بعد از ماه رمضان به
او ميپيوندند; و اگر قيام وي پس از رمضان باشد، مردم از قبل براي پيوستن به وي
خود را آماده مينمايند.
البته چنانكه در مرآة العقول آمده [1] اين معني نيز محتمل است كه امام صادق (ع)
خواسته است توجه مردم را به خود قبل از ايام حج (در ماههاي رجب، شعبان و
رمضان) براي استفاده از علوم و فضايل خويش آماده نمايد; چرا كه يكي از
حكمتهاي حج چنانكه از برخي روايتها استفاده ميگردد ملاقات امام و بهره گيري از
انوار روشني بخش او در ايام حج است . و در اينجا نكته اي است شايان توجه .[2]
[1] مرآة العقول 365/4 (چاپ قديم).
[2] در قسمت ديگر روايت امام (ع) فرمودند: امام شما كسي است كه بني فاطمه بر امامت او اجتماع داشته باشند. طبيعي است اگر همه بني فاطمه بر امامت شخصي اجتماع داشته باشند نظر امام معصوم هم كه يكي از آنهاست در بين آنها هست، چون ائمه معصومين (ع) از فرزندان فاطمه هستند و از نظر شيعه كه در اجماع نظر امام معصوم را شرط ميداند چنين شخصي مورد تأييد امام معصوم نيز هست و در نتيجه صلاحيت امامت را دارد. مثل قيام زيد كه مورد تأييد امام صادق (ع) بود. اصولا لزومي ندارد هميشه شخص امام معصوم آشكارا و علنا رهبري جرياني را به عهده داشته باشد، خصوصا در زمان تقيه كه تاكتيك مبارزه چنين مسأله اي را اقتضا ميكند. با وجود افرادي مانند زيد كه امين و صادق هستند و مردم را به رضاي آل محمد دعوت ميكنند و پس از پيروزي هم حق را به حقدار ميرسانند، لزومي ندارد كه شخص امام معصوم آشكارا رأس قضايا قرار گيرد; زيرا اگر امام مستقيما در رأس جريان باشد و حركت شكست بخورد باعث نااميدي مردم ميشود و همه اساس به هم ميريزد. حتي حضرت اميرالمؤمنين (ع) در جنگ مسلمانان با ايرانيان در زمان خلافت عمر (نهج البلاغه، خطبه 146) عمر را از شركت مستقيم در جنگ نهي ميكند و ميفرمايد: "اگر تو رفتي، ميگويند اين رأس مسلمين است و اگر حساب او را برسيم و او را از بين ببريم خيالمان راحت ميشود، و اگر آسيبي به تو برسد باعث پريشاني مسلمين ميگردد. تو در مركز بمان و فردي جنگجو و كارآزموده را بفرست كه اين به صلاح اسلام و مسلمين است ." امام جعفر صادق (ع) در زمان خود پايگاه شيعه و پناهگاه اهل بيت بود و بايد اين پايگاه محفوظ ميماند و افرادي همانند زيد قيام ميكردند و امام (ع) نيز آنان را مورد تأييد قرار ميدادند. در اواخر روايت، امام (ع) علائم ظهور حضرت مهدي (عج) را بيان فرموده اند تا ضمن بيان علائم ظهور كه يكي از آنها خروج سفياني است، ادعاي كساني همانند محمد بن عبدالله و مهدي عباسي كه مدعي مهدي امت بودن هستند را باطل كنند; و ياري نمودن و همكاري مردم با آن حضرت در ماه رجب و شعبان و رمضان شايد اشاره به اين نكته كه در روايات آمده است باشد كه حضرت از مكه قيام ميكند و تا مدتي به نيرو چندان احتياجي نيست تا هنگامي كه به كوفه ميرسد و جنگ شدت مييابد، كه در اين مدت مؤمنين بايد خود را به ركاب آن حضرت برسانند و احتمالا اين سه ماه براي تهيه و آمادگي مردم براي ياري آن حضرت باشد. در مجموع از مطالب ياد شده چنين استفاده ميشود كه اين روايت نه تنها قيام در زمان غيبت را نفي نكرده بلكه هوشياري در مبارزه، توجه به زمينه هاي قيام و شرايط و خصوصيات و ملاكهاي رهبري را مشخص نموده است . (از افاضات معظم له در درس)
اسم الکتاب : مباني فقهي حكومت اسلامي المؤلف : منتظري، حسينعلي الجزء : 1 صفحة : 353