حكومت و حجر و وصيت

[ در باب حجر آنجا كه شخصي از پرداخت ديون خود ناتوان باشد - و در باب وصيت - در شرايطي كه ميت وارثي نداشته باشد و يا بر سر ميراث او اختلاف و نزاعي ايجاد شده باشد - باز نقش حكومت اسلامي را مشاهده مي‌كنيم ].

در اين باره به روايتهاي ذيل توجه فرماييد:

1 - غياث بن ابراهيم از جعفر و او از پدرش روايت مي‌كند كه اميرالمؤمنين (ع) هنگامي كه شخص مفلسي را مي‌يافت كه مالش به اندازه ديونش است حكم به افلاسش مي‌نمود و دستور مي‌داد اموالش را بين طلبكاران به نسبت تقسيم كنند، و اگر از اين كار امتناع مي‌شد خود آن حضرت اموال را مي‌فروخت و بين طلبكاران تقسيم مي‌كرد.[1]

2 - سكوني از امام جعفر صادق از پدرش (ع) ثقل مي‌كند كه اميرالمؤمنين (ع) شخص مقروض و بدهكار را محبوس مي‌كرد، سپس حساب اموال او را مي‌رسيد، اگر مالي داشت به طلبكاران مي‌داد و اگر مالي براي او نبود آن شخص را در اختيار طلبكاران مي‌گذاشت .[2] [تا هرگونه كه خواستند با او معامله نمايند].

3 - اسماعيل بن سعد روايت مي‌كند كه : از امام رضا(ع) سؤال كردم :... و از مردي كه همراه شخص ديگر در مسافرت بوده و آن شخص بدون اينكه وصيت كند از دار دنيا رفته و فرزندان صغير و كبيري داشته است، آن مرد با متاع و چهارپايان او چه كار كند؟ آيا به فرزندان بزرگتر او واگذار كند يا به قاضي بسپرد؟ و اگر قاضي در آن شهر نيست چه كند؟ و اگر به فرزندان بزرگتر سپرده و مال از دست رفت و اين مرد نمي تواند از دست آنان باز پس بگيرد چه بايد بكند؟ حضرت فرمود:

"اگر فرزندان صغير سهميه خود را طلب كنند ناچار است سهميه آنان را هرجا هست بپردازد، مگر اينكه با اجازه سلطان به فرزندان بزرگتر واگذار كرده باشد."[3]

---