زكات و انفال نداشتند، پس به طور قطع غرض آن حضرت (ع) اين بوده كه احكام خمس و زكات و انفال و اراضي را به حسب تشريع اولي اسلام بيان دارند (نه به حسب شرايط موجود). خلاصه كلام اينكه :

نفس تشريع احكام اسلام بدين صورت بزرگترين دليل بر اين است كه حكومت و ولايت سنگ بناي شريعت اسلامي است .

حكومت و حج

حج كنگره عظيم جهان اسلام

در تشريع فريضه حج در شريعت مقدس اسلام بدون ترديد جهت سياسي، اجتماعي و حتي اقتصادي منظور بوده است . خداوند تبارك و تعالي مي‌فرمايد: (جعل الله الكعبة البيت الحرام قياما للناس [1] خداوند كعبه - خانه مورد احترام - را وسيله اي براي قوام و قيام مردم قرار داد.)

مفردات راغب در تبيين معني "قياما للناس" مي‌نويسد:

"قيام و قوام اسم است براي چيزي كه اشياي ديگر توسط آن قوام و قيام مي‌يابند."[2]

طبق اين معني مقتضاي آيه شريفه اين است كه مردم در امور دنيايي و آخرتي خود به وسيله خانه خدا كعبه قوام و پابرجايي مي‌يابند; چنانكه در آيه اي ديگر همين تعبير را درباره مال و دارايي به كار برده، آنجا كه مي‌فرمايد: (و لا تؤتوا السفهاء اموالكم التي جعل الله لكم قياما[3] اموال خويش را كه خداوند قيام شما را به آن قرار داده، در اختيار افراد نادان و سفيه قرار ندهيد.)

از اين نكته [ ذكر كلمه قيام ] استفاده مي‌شود كه غرض و فلسفه تشريع حج در دين مبين اسلام، فقط انجام اعمال ظاهري و صوري نيست ; زيرا در آن صورت قوام و قيامي بر آن مترتب نمي شود; بلكه هدف از تشريع آن، اجتماع مسلمانان توانمند و متمكن از سراسر شهرها و كشورهاي اسلامي در يك نقطه معين و آشنايي و تفاهم آنان با يكديگر است، تا در سايه اين تعاون و تفاهم با يكديگر همكاري و همياري نموده و روابط سياسي و اقتصادي و فرهنگي برقرار نمايند.

پس بر اين اساس حج براي مسلمانان يك كنگره عظيم جهاني است كه هر ساله

---