اسم الکتاب : مباني فقهي حكومت اسلامي المؤلف : منتظري، حسينعلي الجزء : 1 صفحة : 151
روشن است كه تمسك به كتاب، توجه به دستورات خدا و عمل به مضامين
قرآن است ; و تمسك به عترت، توجه و عمل به گفتار و سنت ائمه معصومين (ع)
است . پس گفتار و سنتهاي آنان داراي حجيت شرعي و الهي است .
و پيش از اين دانستي كه اين حديث (ثقلين) بين فريقين متواتر است، و دو
روايت فوق صرفا به عنوان نمونه ذكر گرديد. مضمون اين روايت را پيامبراكرم 6
در موارد متعدد بيان فرموده اند: يكي در روز عرفه آخرين سفر پيامبراكرم 6 به حج
(حجة الوداع)، ديگري در سرزمين غديرخم، سومي بر فراز منبر خويش در مسجد
مدينه، چهارمي در حجره مبارك خويش به هنگام بيماري، كه همه اين تأكيدها براي
تثبيت كتاب و عترت به عنوان دو ركن اساسي دين مبين اسلام بوده است، كه
ميتوان در كتب حديث به موارد نقل آن دست يافت .
و بر همين اساس است كه هر عاقل دانايي حدس ميزند كه مسأله امامت عترت
پيامبر6 و لزوم تمسك به آنان همان نكته مهمي بوده كه پيامبراكرم 6 به هنگام
بيماري خويش به وسيله كتابت قصد تثبيت آن را داشت، اما افرادي از نگارش آن
مانع شدند، كه روايت ذيل بيانگر همين واقعيت است .
صحيح بخاري به سند خويش از ابن عباس روايت نمود كه گفت :
"هنگامي كه رسول خدا6 را حالت احتضار فراگرفت و مرداني در حجره
مبارك اطراف آن حضرت گرد آمده بودند فرمود: پيش آييد تا براي شما چيزي
را بنويسم كه پس از آن هرگز گمراه نشويد، در آن هنگام برخي از افراد كه آنجا
حضور داشتند گفتند: درد و مرض بر وي غلبه كرده، قرآن در نزد شماست و
تنها كتاب خدا ما را بس است، پس بين اهل منزل اختلاف و نزاع درگرفت،
برخي گفتند: بياوريد تا پيامبر برايتان بنويسد تا پس از آن گمراه نشويد، و
برخي ديگر سخنان ديگري گفتند. چون سخنان بيهوده و نزاع بالا گرفت
پيامبراكرم 6 فرمود: برخيزيد[برويد]."[1]
عبيدالله نقل ميكند كه ابن عباس پيوسته ميگفت : بزرگترين مصيبت و بلكه همه
مصيبتها در اين است كه با ايجاد اختلاف و ابراز سخنهاي بيهوده مانع شدند كه
پيامبرخدا براي آنان اين نامه را بنويسد. حال بايد در جمله اي كه در اين روايت آمده
جمله "پس از آن گمراه نشويد - لن تضلوا بعدي" و شباهت زياد آن با تعبير پيامبر در
روايت ترمذي انديشيد و به دست آورد كه پيامبراكرم 6 در آن لحظات حساس
[1] عن ابن عباس قال : لما حضر رسول الله 6 و في البيت رجال فقال النبي 6 هلموا اكتب لكم كتابا لاتضلوا بعده، فقال بعضهم : ان رسول الله 6 قد غلبه الوجع و عندكم القرآن، حسبنا كتاب الله . فاختلف اهل البيت و اختصموا، منهم من يقول : قربوا يكتب لكم كتابا لا تضلوا بعده . و منهم من يقول غير ذلك . فلما اكثروا اللغو و الاختلاف قال رسول الله 6: قوموا. (صحيح بخاري، 91/3، كتاب المغازي، باب مرض النبي 6 و وفاته)
اسم الکتاب : مباني فقهي حكومت اسلامي المؤلف : منتظري، حسينعلي الجزء : 1 صفحة : 151