ملاحظه مي‌فرماييد در دو آيه فوق كه لفظ "ولايت" آمده به دنبال آن به گونه اي چگونگي كارهاي ناشي از ولايت و امر و نهي و عمل متناسب با آن ذكر شده و همه اينها دليل بر اين است كه مفهوم تصرف همواره در مفهوم ولايت مندرج شده است .

وحدت و قرب، لازمه اعمال ولايت حال با توجه به ريشه كلمه ولايت كه طبق گفته اهل لغت به معني كنار هم قرار گرفتن و نزديكي است [ الولي = القرب ] بايد گفت : كسي كه مي‌خواهد در امور ديگري تصرف كند لازمه آن نزديك شدن و همراه شدن با اوست وگرنه اعمال ولايت و تصرف امكان پذير نيست، انسان خود به تنهايي قادر به رفع نيازمنديهاي خود نيست و به همين جهت نياز به كسي دارد كه در كنار و نزديك وي قرار گرفته و در نيازمنديها به او كمك كند، و درست با قرار گرفتن افراد در كنار اوست كه از تنهايي خارج شده و صاحب "ولي" مي‌گردد و با اين نزديكي و كنار او قرار گرفتن مي‌تواند توسط آن، نقصهايش را جبران و كمبودهايش را برطرف كند; و كلمه "ولي" و "مولي" نيز بدان جهت هم بر والي و هم بر كسي كه تحت سرپرستي اوست اطلاق مي‌شود كه اينها هر دو نيازمند به هم هستند و هريك قسمتي از كارهاي ديگري را انجام مي‌دهد.

كلمه "تلو" (كنار) و "ولي" نيز گويا از يك ريشه گرفته شده باشد كه "واو" آن قلب به "تا" شده است، و نظير آن در كلام عرب بسيار يافت مي‌شود. از باب مثال هنگامي كه زيد تنها نيست و فرد ديگري مثلا عمرو در شؤون او دخالت و تصرف مي‌نمايد مي‌توان گفت : هركدام در كنار ديگري است، و به همين اعتبار و عنايت است كه لفظ "مولي" هم به مالك و هم به مملوك اطلاق مي‌شود، و باز به همين اعتبار و عنايت است كه گفته مي‌شود: (الله ولي الذين آمنوا - خدا ولي مؤمنان است) و از طرف ديگر گفته مي‌شود: المؤمن ولي الله - مؤمن ولي خداست ."

از مجموع اين مطالب آشكار مي‌شود كه اين معاني متعدد كه براي "مولي" ذكر شد بازگشت آن به يك معني است و همه مصداق يك مفهوم هستند و آن مفهوم قرار گرفتن يك شخص در كنار شخص ديگر براي به عهده گرفتن برخي كارها و برطرف كردن برخي نواقص و كمبودهاي اوست .

كلمه مولي در حديث متواتر "من كنت مولاه ..." به چه معني است ؟

حال با توجه به آنچه گفته شد آشكار مي‌شود كه گفتار پيامبراكرم 6 در حديث متواتر "من كنت مولاه" - چه با لفظ مولي باشد و يا با لفظ ولي - مفهوم آن اين است كه آنچه را خداوند سبحان براي وي از اولويت در تصرف و ولايت و حكومت مندرج در آيه شريفه (النبي اولي بالمؤمنين) ثابت نموده، براي حضرت علي (ع) نيز