نفي ولايت انسان بر انسان به مقتضاي اصل اولي

خداوند سبحان همه انسانها را آزاد آفريده است و همان گونه كه برخي از بزرگان فرموده اند طبق اصل اولي [1] "لا ولاية لاحد علي احد" هيچ كس را بر ديگري حاكميت و سرپرستي نبوده و حكم و دستور هيچ فرد بر ديگري ساري و نافذ نيست .

تمام انسانها به حسب طبع و فطرت ذاتي خويش آزاد و مستقل آفريده شده اند و براساس آن بر جان خويش و بر اموالي كه به وسيله انديشه و تلاش خود به دست آورده اند مسلط مي‌باشند. پس هرگونه تصرف در شؤون زندگي و اموال مردم و تحميل چيزي بر آنان ظلم و تجاوز نسبت به آنان محسوب مي‌شود.

البته اين معني مسلم است كه مردم به حسب استعداد و توانايي در عقل و علم و فضايل و توان و اموال و... با يكديگر متفاوتند، اما هيچ يك از اينها موجب نمي شود كه برخي افراد صرفا به خاطر دارا بودن اين امكانات و ويژگيها بر برخي ديگر تسلط و حاكميت داشته و يا افراد ضعيف تر بدين جهت ملزم به تسليم شدن در مقابل افراد قويتر باشند.

اميرالمؤمنين (ع) در نامه اي كه به فرزند خويش امام حسن (ع) مي‌نويسند مي‌فرمايند: "فرزندم بنده ديگران مباش، خداوند تو را آزاد آفريده است ."[2] و نيز در كلامي ديگر مي‌فرمايند:

---