استاد: سؤال بسيار خوبي را مطرح كردي، اين سؤال ممكن است براي خيلي ها پيش بيايد، اولا خيلي از اين نارسائيها و نابرابريهاي اجتماعي ساخته و پرداخته دست خود انسان است، عده اي كه به حق خود قانع نيستند با چنگ اندازي به حق و دسترنج ديگران باعث پيدايش دو قطب فقير و غني گرديده اند، اختلافهائي از قبيل ثروت و فقر، علم و جهل، و سلامت و بيماري غالبا زائيده ظلمهاي پنهان و آشكار برخي بر گروه ديگر است .

از طرف ديگر خداوند براي از بين بردن اين نابرابريها تكاليف و دستوراتي را به عهده انسانها گذاشته است، اين كه هر مسلمان واجد شرايطي بايد خمس و زكات مالش را پرداخت نمايد و اين كه در دين اسلام اين همه نسبت به دستگيري از مستمندان و دادن صدقه سفارش شده است، خود بيانگر اين نكته است كه تبعيض در ميان انسانها به طوري كه عده اي از گرسنگي جان دهند و دسته اي ديگر داراي انواع امكانات باشند مورد پسند خداوند متعال نيست ; در سخني از امام صادق (ع) وارد شده است :

"اگر مردم زكات مالشان را مي‌پرداختند ديگر مسلمان فقيري يافت نمي شد." يا در جائي ديگر حضرت مي‌فرمايند: "آنچه خداوند به عنوان زكات واجب كرده است به اندازه اي است كه از مستمندان رفع نياز كند، و اگر خداوند اين مقدار از زكات را براي اين امر كافي نمي ديد سهم بيشتري بر عهده ثروتمندان مي‌گذاشت".

پس قسمتي از اين تفاوتها در اثر ستم هاي بعضي از افراد اجتماع در حق ديگران است، و قسمتي در اثر سهل انگاري بعضي از افراد اجتماع است، تغذيه و بهداشت كافي باعث پيشرفت استعداد است و افراد تنبل و افرادي كه ثروتشان توسط ديگران از بين رفته است در اثر نبود امكانات نمي توانند از جسم قوي، زيبايي ظاهري و استعداد زياد بهره مند شوند; در حقيقت اين گونه اختلافها اختلافهاي ساختگي است كه با از بين رفتن نظام طبقاتي و گسترش عدالت اجتماعي از ميان خواهد رفت و هيچ گاه اسلام و قرآن اين گونه تفاوتها را تأييد نكرده اند.

به علاوه قسمتي از اين تفاوتها لازمه آفرينش انسان است ; يك جامعه اگر از عدالت اجتماعي كامل هم برخوردار باشد، تمام افرادش مثل جنس هاي توليد شده