و درگيري است، مثل جنگ ها و رويارويي مسلحانه، اگر كسي كشته شود يا جراحتي بر دارد و پس از خاتمه جنگ و درگيري معلوم شود فرد خاصي آن حادثه را موجب شده است، نمي توان حكم قصاص را درباره او جاري كرد; زيرا فرد حاضر در ميدان جنگ خود را در معرض كشته شدن قرار داده است و حكم قصاص مربوط به محيطهاي عادي زندگي است نه ميدانهاي جنگ و خونريزي .[1]

در هر صورت صاحبان حق قصاص يا عفو و يا ديه بهتر است از حق قصاص استفاده نكنند و با گرفتن ديه يا عفو كامل، رضايت خدا را بر رضايت خويش ترجيح دهند; هر چند اگر خواستار حق قصاص گردند خدا از آنها ناراضي نخواهد بود، ولي كمال رضايت او در عفو است و يا اخذ ديه و چشم پوشي از قصاص .

ه - ديات

در شريعت مقدس اسلام، مبالغ معيني به عنوان ديه در موارد مختلف قرار داده شده كه در كتابهاي مفصل فقهي و حقوقي بيان گرديده است . تفاوتها و تمايزهايي ميان انسانها مثلا بين مرد و زن، در ديه وجود دارد. اين تفاوتها ظاهرا ناظر بر تفاوت نقش اجتماعي انسانها و بار مسؤوليتي است كه هر يك بر دوش دارند و ارتباط به شخصيت و منزلت حقيقي آنان ندارد. و البته بايد توجه داشت كه قوانين اسلامي در محيطي عرضه شده كه براي زنان كمترين حق را در نظر مي‌گرفتند و يا به طور كل براي او ارزش انساني قائل نبودند.

و - مرحله سوم امر به معروف و نهي از منكر

از ديگر وظايف حكومت، اجراي مرحله سوم امر به معروف و نهي از منكر است . پيش از اين آمد كه امر به معروف و نهي از منكر داراي مراحل سه گانه است .

---