نقض عهد، از دست دادن شرايط لازم براي تصدي، تخلفات حقوقي يا جزايي بزرگ و امثال آن، از جمله موارد سلب صلاحيت حاكمان است كه در شرع مقدس به آن تصريح شده است . برخي از امور نيز مي‌تواند تابع قانون و شرايطي باشد كه هنگام انتخاب و بيعت با حاكم معين مي‌گردد.

شرايط حاكمان

مرجع اثبات شرايط معتبر در حاكم، عقل و نقل (كتاب و سنت) است ; و معمولا شرايط عمومي در همه جوامع يكسان و مشترك است، و اگر اختلافي هست در برخي شرايط خصوصي است . البته برخي از اين شرايط از بعد اخلاقي به مناسبت اخلاق كارگزاران مطرح شد، اما توضيح برخي ديگر در اين بخش مفيد خواهد بود.

عقلاي عالم چند چيز را براي متصديان مقامات حكومتي لازم شمرده اند: عقل و تدبير، تخصص و دانش مرتبط با مسؤوليت، قدرت اجرايي و توانايي جسمي و روحي، امين بودن و عادل بودن .

اين امور از نوع امور عقلايي است كه هر انساني با عقل و خرد خود لزوم وجود آنها در حاكمان را درك مي‌كند و احتياج به دستور شرع و به اصطلاح تعبد شرعي ندارد.

شرايط ديگري از سوي شارع مقدس براي حاكم مسلمين در نظر گرفته شده كه رعايت آنها هم الزامي است و سبب استحكام و اطمينان بيشتر مردم به صاحبان مناصب قدرت مي‌شود:

الف - اسلام و ايمان

شرط اختصاصي دين براي حاكم مسلمين، اعتقاد و ايمان به دين و مقررات آن است . يعني حاكمان حكومت ديني نمي توانند بدون ايمان به دين، متصدي حكومت و مناصب قدرت شوند. در قرآن كريم آمده است : (و لن يجعل الله