با مسائل و احكام دين به مجتهد و فقيه مراجعه كنند، اگر چه احتمال اشتباه هم داده شود، يا اختلاف نظر پيدا كنند، اين اختلاف نظرها معلول همان درصد ناچيز اشتباه فقيه در تشخيص حكم خداست، همان گونه كه اختلاف نظر دكترها سبب نمي شود كه افراد به آنان مراجعه نكنند و خودسرانه دارو مصرف كنند.

از قديم مي‌گفتند: در طب و مهندسي همه افراد خودشان را مجتهد و صاحب نظر مي‌دانند! شما ببينيد موقع بيماري يا هنگامي كه مي‌خواهيد ساختماني بنا كنيد همه اظهار نظر مي‌كنند. فقه هم اين طوري شده كه هر كس بدون تسلط و احاطه بر قواعد و موازين و آيات و روايات و تاريخ نزول آنها و رجال حديث اظهار نظر مي‌كند! در صورتي كه اگر ما بياييم به حكم عقل و استحسانات ظني خودمان خودسرانه به احكام عمل كنيم، اين همان چيزي است كه ائمه ما(ع) با آن قاطعانه مبارزه كردند و فرمودند: حكم خدا را با استحسانات و امور ظني و با رأي (كه مراد از رأي همين چيزهاست) نمي شود بيرون آورد، بلكه بايد از قرآن و سنت بعد از بررسي، احكام خدا را به دست آورد.

پس اشتباه شيطان اين بود كه بين خاك و آتش مقايسه كرد، و حال آن كه محصول خاك نبي اكرم 6 است و محصول آتش شيطان معاند و متكبر و حسود است ; كه در اثر اين اشتباه، روحيه تواضع در مقابل حق را براي هميشه از دست داد. در روايتي از امام صادق (ع) است كه شيطان پس از مأمور شدن به سجده براي آدم گفت : خدايا مرا از سجده به آدم معاف كن و در عوض تو را جوري عبادت مي‌كنم كه هيچ ملك مقرب و پيامبر مرسلي تو را آن جور عبادت نكرده باشد! در جواب آمد كه اي شيطان من نيازي به عبادت تو ندارم، من مي‌خواهم به شكلي عبادت شوم كه خودم مي‌خواهم نه آن طور كه تو مي‌خواهي .[1]

---