جواب : الف و ب : اشكال دارد.

ج و د: علاوه بر علم، احتمال راجح و قابل توجه نيز در وجود اشكال كافي است .

ه : بدون اذن بيمار جايز نيست .

و: ضرورت به معناي موقوف بودن حفظ جان يا سلامت فرد مسلمان است .

ز: اشكال ندارد.

تغيير يا اصلاح ژن

(334) در عالم پزشكي متداول شده كه روي ژنهاي بدن انسان و غير انسان اقداماتي انجام مي‌دهند كه گفته مي‌شود موجب پيدايش تغييراتي در ساختمان رواني انسانها و يا تغييرات جسمي انسانها و غير انسانها مي‌گردد، بفرماييد:

الف : آيا نفس اين عمل (دست كاري كردن ژنها) جايز است ؟

ب : در صورتي كه اين اقدام به منظور درمان صورت نگيرد و لكن در جهت دستيابي به برتريهاي جسمي يا رواني و پيشرفت علم پزشكي بوده باشد، آيا جايز است چنين اقداماتي انجام گيرد؟

ج : اگر اقدام فوق روي نطفه يا جنين انجام شود حكم آن چگونه است ؟

جواب : اگر موجب كمال جسمي يا روحي در انسان شود و از روشهاي شرعي استفاده شود اشكالي ندارد، ولي اگر موجب تغييراتي بشود كه نتيجه آن معلوم نيست و شايد نقص ايجاد كند محل اشكال است .

ضمانت در آزمايشگاه

(335) اگر در اثناي انجام آزمايشهاي تشخيص طبي صدمه اي متوجه بيمار شود، چنانچه نمونه گيرنده كوتاهي كرده باشد ضامن خواهد بود; و اگر اقدامات انجام شده با اذن بيمار و در حد معمول بوده و تقصيري واقع نشده باشد ضامن نخواهد بود.

(336) سؤال : آيا انجام آزمايشهاي تشخيصي (گرفتن خون، ادرار، مدفوع و...) نياز به اخذ برائت ذمه دارد؟ يا رضايت ظاهري بيمار كه مراجعه نموده كفايت مي‌كند؟