دوّم- آنكه عاقل باشند.

سوّم- آنكه سفيه نباشند يعنى: مال خود را در كارهاى بيخود و بيهوده مصرف نكنند.

چهارم- آنكه قصد خريدوفروش داشته باشند، پس اگر مثلا بشوخى بگويد مال خود را فروختم، معامله باطل است.

پنجم- آنكه كسى آنها را مجبور نكرده باشد.

ششم- جنس و عوضى را كه ميدهند مالك باشند، يا ولايت بر او يا وكالت از طرف او داشته باشند و احكام اينها در مسائل آينده گفته ميشود.

مسئله 2090- معامله با بچه نابالغ باطل است، اگر چه پدر يا جد آن بچه باو اجازه داده باشند كه معامله كند. اما اگر طفل وسيله باشد كه پول را به فروشنده بدهد و جنس را بخريدار برساند، يا جنس را بخريدار بدهد و پول را بفروشنده برساند.

چون واقعا دو نفر بالغ با يكديگر معامله كرده‌اند معامله صحيح است، ولى بايد فروشنده و خريدار يقين داشته باشند، كه طفل جنس و پول را بصاحب آن ميرساند يا آنكه صاحب پول يا جنس اذن داده باشند كه آنرا به بچه بدهد تا باو برساند.

مسئله 2091- اگر از بچه نابالغ چيزى بخرد؛ يا چيزى باو بفروشد، بايد جنس يا پولى را كه از او گرفته به صاحب آن بدهد، يا از صاحبش رضايت بخواهد و اگر صاحب آنرا نميشناسد و براى شناختن او هم وسيله‌اى ندارد، بايد چيزى را كه از بچه گرفته، از طرف صاحب آن مظالم بدهد و احتياط آنستكه از حاكم شرع هم اذن بگيرد و اگر پول يا جنس مال خود بچه باشد بايد بولّى او برساند يا از ولّى او اذن بگيرد و اگر او را پيدا نكرد به حاكم شرع بدهد.

مسئله 2092- اگر كسى با بچه نابالغ معامله كند و جنس، يا پولى كه به بچه داده از بين برود، نميتواند از بچه يا ولى او مطالبه نمايد.

مسئله 2093- اگر خريدار يا فروشنده را بمعامله مجبور كنند، چنانچه بعد از معامله راضى شود و بگويد راضى هستم، معامله صحيح است. ولى احتياط مستحب آنست كه دوباره صيغه معامله را بخوانند.