«در چنين موقعيتى كه مطبوعات، جرايد و وسايل انتشار اخبار در دست ملت مسلمان ايران نيست‌[1] ... از پيشرفت تبليغات اسلامى جلوگيرى و ممانعت مى‌شود[2] ... مقابل اراده و خواسته‌هاى ملت ايستاده و به مقدسات اسلامى و احكام شرعيه علنا اهانت نموده‌[3]».

اين در حالى بود كه فرهنگ تعيين‌كننده رفتار اكثريت مردم و نخبگان، فرهنگ دينى و اسلامى بود، در حقيقت مذهب مهم‌ترين عنصر تحولات سياسى، اجتماعى ايران معاصر و عامل حفظ استقلال ايران در مقابل حملات خارجى و استبداد داخلى بود، به نظر مى‌رسد با توجه به وظيفه‌اى كه «فقه» برعهده دارد، يعنى بحث از وظايف و تكاليف انسان مسلمان در عرصه‌هاى مختلف از جمله عرصه رفتار سياسى و وظيفه‌اى كه فقه سياسى دارد يعنى عهده‌دار تنظيم روابط مسلمانان با خودشان و با ديگر ملتهاى جهان و مقابله با توسعه‌طلبى ابرقدرتها، استعمار و استثمار مسلمانان مواضع فقهى سياسى حضرت آيت اللّه العظمى گلپايگانى قدّس سرّه در آن موقعيت از زمان حاكى از انديشه‌هاى سياسى ايشان كه برگرفته از فقه سياسى اسلام بوده مى‌باشد، به طوريكه معظم له مهمترين موانع رشد امت اسلامى‌

[1]- اسناد انقلاب اسلامى، پيشين، ص 112.

[2]- همان، ص 111.

[3]- همان، ص 113.