مسلم بن عقيل و اوضاع كوفه خبرش دادند و عزل نعمان بن بشير و انتصاب ديگرى را رأى زدند.

يزيد به عبيد اللَّه بن زياد[1] والى بصره‌[2] نامه نوشت كه تو را حكومت كوفه نيز داديم، و او را از امر مسلم بن عقيل آگاه كرد و خواست تا وى را دستگير و به قتل برساند، عبيد اللَّه آماده حركت به كوفه گرديد.

[نامه امام حسين (ع) به اشراف بصره‌]

حسين 7 به جمعى از اشراف بصره نامه نوشت و به وسيله يكى از موالى خود به نام سليمان مكنى به ابا رزين‌[3] ارسال داشت و آنان را به يارى خود فرا خواند و ياد آورشان شد كه اطاعت از امام بر آنان واجب است. از اين گروه يزيد بن مسعود

[1]- عبيد اللَّه بن زياد بن ابيه، در بصره متولّد شد، در وقت هلاكت پدرش در عراق بود، به شام رفت و معاويه او را در سال 53 به حكومت خراسان فرستاد. او دو سال در آن جا بود، معاويه او را در سال 55 امير بصره ساخت و در سال 60 يزيد امارت او را تنفيذ كرد، واقعه كربلا در زمانش و به دستش پيش آمد، بعد از هلاكت يزيد مردم بصره با او بيعت كرده، بعد بر او هجوم بردند و او پنهان به شام گريخت، سپس آهنگ عراق كرد كه جنگ بين او و ابراهيم اشتر پيش آمد. لشكرش متفرق و ابراهيم در خازر از سرزمين موصل عبيد اللَّه را بكشت، او را ابن مرجانه خوانند و او كنيزكى معروفه به فسق و فجور بود.

تاريخ طبرى 6/ 166 و 7/ 18 و 144، الاعلام 4/ 193.

[2]- بصره شهرى است اسلامى كه در خلافت عمر بنا گرديد. در سال 18 ه، بصره‌اش خواندند، چون داراى سنگهاى نرم( به نام بصره) مى‌باشد، و بصرتان: بصره و كوفه را گويند.

مجمع البحرين 3/ 225- 226.

[3]- سليمان مولاى حسين 7 بود كه امام او را به بصره فرستاد، يكى از زعماى بصره كه امام سليمان را نزدش فرستاده بود، سليمان را تسليم عبيد اللَّه كرد و عبيد اللَّه وى را كشت، بعضى از مورّخان آورده‌اند كه او با حسين در كربلا شهيد شد، و ظاهرا شهيد در كربلا سليمان نام ديگرى است.

تاريخ طبرى 5/ 357- 358، مقتل خوارزمى 1/ 199، بحار 44/ 337- 340، انصار الحسين: 74، ضياء العينين 39- 40.