نام «كشف اليقين» در فضايل امير المؤمنين (ع) فراپيش نهادم كه چكيده است و كوتاه بى‌هيچ درازگويى و زياده پردازى. گشودن اين در، خستگى در پى دارد، چرا كه فضايل حضرتش (ع) را شمارى نيست و اين چنان است كه اخطب خوارزم‌[1]- به نقل از ابن عبّاس- رضى اللَّه عنه- روايت كرده است كه گفت: پيامبر 6 فرموده است: «اگر [درخت‌] باغ‌ها قلم گردند و درياها مركّب و جنّيان حسابگر و آدميان نويسنده، نخواهند توانست فضايل على بن ابى طالب (ع) را شماره كنند.»[2] آن كه پيامبر 6 چنين توصيفش كند چگونه مى‌توان به بيان فضايلش پرداخت؟! يكى از سخن‌سرايان كه در ترك ستايش على مورد نكوهش قرار گرفته بود گفت:

[1] مناقب خوارزمى/ 2 كه نظير آن در صفحه 235 از ابن عبّاس نيز رسيده است.

[2] شيخ ابو على فضل بن حسن طبرسى در اعلام الورى/ 184- 185 مى‌گويد:« آگاه باشيد كه فضايل امير المؤمنين( ع) و اخلاق والا و ويژگى‌هاى او آن چنان فراوان است كه هيچ كتابى گنجايش آن ندارد و به سخن در نيايد و در اين ميان اگر چه شيعيان، بسيارى از آن‌ها را باز گفته‌اند ولى نقل آن اختصاص بديشان ندارد. عامّه و مخالفان نيز آن قدر ذكر فضايل حضرتش را كرده‌اند كه به شماره در نمى‌آيد و پايان نمى‌پذيرد.

دانشمند اجلّ مرتضى علم الهدى- قدّس اللَّه روحه- مى‌گويد: از شيخ پيشگامى كه در شمار اصحاب حديث است و ابو حفص عمر بن شاهين ناميده مى‌شود شنيدم كه مى‌گفت: من تنها در فضايل على( ع) هزار بخش گرد آورده‌ام.

امّا آن چه اصحاب ما در اين زمينه روايت كرده‌اند آن قدر است كه نمى‌توان دامنه‌هاى آن را فراچيد و دانسته نيست به چند هزار رسد و من از اين ميان تنها به جان مايه‌ها و نگين انگشترها و هسته مركزى آن‌ها بسنده كرده‌ام و در اين كار، راه منصور فقيه را در پيش روى گرفته‌ام كه مى‌گويد:

\sُ قالوا: خذ العين من كلّ فقلت لهم:\z في العين فضل و لكن ناظر العين‌\z حرفين من ألف طومار مسوّدة\z و ربّما لم تجد في الألف ألفين.»\z\E علّامه نور الدّين بياضى عاملى در« صراط مستقيم» 2/ 56 مى‌گويد:« احاديث دو فرقه و كتاب‌هاى دو گروه به امامت على( ع) تصريحى دارند نه به تضمين يا التزام، و اين همه، قطره‌اى است از درياى متلاطم او و نور شمعى است در روشنايى روز كه فرهيختگان در آن شعرهاى گونه گون سروده‌اند.» نيز بنگريد به: الطرائف/ 137- 139 و بحار الانوار 38/ 166.