مرحوم مجلسيّ در مقدمه بحار الأنوار در رديف مدارك بحار
الأنوار مينويسد:
«نسبت كتاب ديوان به
امام على 7 مشهور است و بسيارى از اشعاري كه در ديوان است در كتابهاى
ديگر (بصورت پراكنده) وجود دارد اما حكم كردن به صحت تمام اين اشعار كار مشكلى
است.»[1]
از اين مطلب مرحوم
مجلسيّ استفاده مىشود كتاب «انوار العقول» را در اختيار نداشته است ولى از
نسخههاى ديگر ديوان در كتاب بحار الأنوار نقل نموده و آن را در رديف مدارك خود
آورده است.[2]
چند تذكر
1- گردآورنده ديوان،
اشعار را بصورت حروف تهجى جمعآورده به سبك «قاموس اللغه»: آخر شعرها از «الف»
شروع مىشود و به «ى» ختم مىگردد.
بنابراين، تنظيم، براساس
تاريخ صدور و يا حرف اول شعر و يا تناسب مطلب نيست.
2- همانطوريكه نهج
البلاغة را اگر جمله، جمله از هم جدا كنند، بصورت كلمات قصار و آموزنده و كلامى
گزيده از روى تجربه و برداشت از وحى است اغلب اشعار ديوان هم اگر از هم جدا شود
گويا، مفيد و آموزنده است.
3- گاهى به علت ضرورت
شعرى جملهبندى با چند شعر تكميل مىشود كه در چنين مواردى براى حفظ آغاز و انجام
شعر رعايت جملهبندى فارسى از نظر ابتداء و انتها حفظ نگرديده است و طبعا ميان
مطلب بريدگى پيش آمده است كه خواننده به آن توجه خواهد كرد.
4- قسمتى از اشعار از
امام على 7 نيست اما چون امام 7 در پاسخ فردى شعر سروده
است، جمعآورنده ديوان براى تكميل مطلب، شعر ديگران را هم آورده است اما شاعر
فارسى اشعار ديگر را به شعر فارسى در بياورده است.