چهارچشمی نگاه می‌کند.

کنایه از اینکه طرف تمام حواسش را جمع کرده؛ و مراقب است؛ و نیز از شنیدن یا دیدن چیزی بسیار شگفت‌زده شده است.

چهاردیواری، اختیاری

هر کس اختیار خانه خویش را دارد. ولی در شرایط امروزی چنین مثلی کاربرد ندارد چرا که باعث رنجش همسایه‌ها می‌گردد.

نه محقق بود، نه دانشمند چهارپایی بر او کتابی چَند

برخی انسان‌ها برخلاف ظاهرشان که ادعای سواد و دانش دارند. باطنی تهی و خالی از دانش هستند. تنها در قفسه کتاب نگه می‌دارند و به آن افتخار می‌کنند. این مثل به آیه چهار سوره جمعه اشاره دارد.

هرکسی پنج‌روزه نوبت اوست.

اشاره به گذرا بودن عمر و زندگانی است؛ و این‌که دلبسته دنیا نشویم و باید در این مدت کوتاه به دنبال کارهای مفید و خیر باشیم؛ و این مثل، مصرعی از شعر حافظ (غزل، ۵۶) است.

دور مجنون گذشت و نوبت ماست هرکسی پنج‌روزه نوبت اوست

خدا پنج‌انگشت را یکسان نیافریده.

ده انگشت را خدا برابر خلق نکرده!

اگر خوب به انگشتان دست و چگونگی کار آن‌ها دقت کنیم، می‌بینیم که هرکدام دارای قد و اندازه و شکل خاصی هستند آن‌ها در عین تفاوت، هم لازم هستند و هم به کمک هر پنج تای آن‌هاست که انسان قادر به انجام کارهای مختلف است. انگشتان