زشت بنمايد و زشتى افعال آنان را ظاهر نمايد و در اين كار از گفتارهاى هردو گروه استفاده نمايد، مقصودم گروهى است كه از آن‌ها گاه‌به‌گاه و روزبه‌روز و وقت‌به‌وقت كار خواسته مى‌شود و محفوظ نشده، ادامه نيافته، نوشته نمى‌شود و گروه دوم گروهى است كه حفظ شده، ادامه يافته، مكتوب مى‌شود و در هريك از اين دو كتاب آرا و افعالى را قرار مى‌دهد كه محل نزاع است تا اين‌كه از يادشان نرود.

همين‌طور گفتارهايى كه مخالفين آن آرا و افعال به وسيله آن گفتارها آن آرا و افعال را نقض مى‌كنند. بدين بيان براى علومى كه افراد به وسيله آن‌ها تأديب مى‌شوند سه رتبه به دست مى‌آيد، براى هريك از اين علوم، گروهى هستند كه اين علوم را حفظ مى‌نمايند كه از ميان افرادى انتخاب مى‌شوند كه داراى قدرت استنباط قوى باشند، آن هم استنباط آن‌چه در جنس چيزهايى كه محفوظ داشته شده به آن تصريح نشده است، كسانى كه بتوانند به يارى آن قيام كنند و آن‌چه ناقض آن است را نقض كند و آن‌چه ضد آن مى‌باشد را رد نمايند.

كسانى كه بر تعليم نيكوى تمام آن‌چه از آن سخن به ميان آمد قادر باشند و در پى تمام اين امور، با نيت به انجام رساندن مقاصد رئيس اول در امّت‌ها و شهرها باشند.

شناخت رعيت‌

50. بعد از اين، در اصناف امّت‌ها يك‌يك نظر مى‌كند و در ملكات و افعال انسانى دقت مى‌كند كه يك امّت خاص بر آن خو گرفته است، تا