اين فضيلت مورد بحث، فضيلتى است طبيعى كه با طبع انسان وجود دارد و به فضيلت فكرى كه آن هم به طبع وجود دارد قرين است و باعث استنباط فضايل خلقيه‌اى مى‌شوند كه با اراده تحقق خارجى پيدا مى‌كند. و اين فضايلى كه با اراده تحقق مى‌يابند؛ فضيلت‌هاى انسانى‌اند كه اگر براى كسى، به صورتى كه امور ارادى را كسب مى‌كند حاصل شود، برايش فضيلت فكرى انسانى پديد مى‌آيد.

سمت و سوى حركت انسان‌

41. ولى بايد دقت شود كه اين فضيلت طبيعى چگونه است؟ آيا بعينه همين فضيلت ارادى است يا نه، سزاوار است گفته شود، شبيه ملكاتى است كه در حيوانات غير ناطق وجود دارد؟ مثل اين‌كه به شير، شجاع گفته مى‌شود يا روباه مكار است يا درّندگى در گرگ يا دزدى در كلاغ و يا چيزهايى شبيه به آن؛ چراكه نفعى ندارد كه هر انسانى فطرتا اين‌طور آفريده شده باشد كه در درونش قدرتى باشد كه به سوى انجام فضيلتى از فضايل حركت كند يا به سوى ملكه‌اى از جمله ملكات و اين حركت براى او سهل‌تر از انجام دادن ضد آن باشد. مى‌دانيم كه انسان اولا به سمتى حركت مى‌كند كه حركت كردن به آن سو برايش آسان‌تر است، البته به شرطى كه به طور اجبارى به سمت ديگرى مجبور به حركت نشده باشد. با اين بيان، اگر يك انسان چنين آفريده باشد كه بيش از آن‌كه از امور ترسناكى كه با آن‌ها مواجه مى‌شود بگريزد، در مقابل آن بايستد، آن‌گاه اگر اين مسأله چندين و