معقولاتى را تميز دهد كه فضيلت نظرى، آن‌ها را به طور محصل بدون آن اعراض، جعل كرده بود.[1]

پس فضيلت نظرى و فضيلت فكرى برتر و فضيلت خلفى برتر و صناعت برتر هيچ‌يك از ديگرى جدا نيستند. در غير اين صورت، نهايتا در آن‌ها خلل پديد آمده و كامل نخواهند بود و نمى‌توانند به عنوان غايت كامل برتر لحاظ شوند.

بله، ممكن است فضايل خلقيه پس از فضايل نظرى و فكرى پديد آيند؛ يعنى وقتى كه به وسيله فضيلت نظرى به صورت معقول تحصيل گشت سپس فضيلت فكرى آن‌ها را تميز دهد و اعراضى را استنباط نمايد كه صورت معقول اين فضايل با مقترن شدن اين اعراض به آن‌ها موجوديّت خارجى مى‌گيرد. با اين بيان فضيلت فكرى نيز بر فضايل خلقيه مقدم است. اكنون جاى اين بحث باقى است كه اگر فضيلت فكرى مقدم بر فضيلت خلقى است، پس مى‌توان در مورد كسى كه داراى فضيلت فكرى است كه به وسيله آن، فضايل خلقيه را استنباط مى‌نمايد گفت فضيلت فكرى او، جداى از فضايل خلقيه است. در اين صورت اگر فضيلت فكرى، به طور منفرد و جداى از فضيلت خلقى وجود داشته باشد، نمى‌توان گفت كسى كه داراى قدرت استنباط فضايل خير است خود نيز الزاما شخص خوبى است، همين‌طور اگر داراى يك فضيلت باشد نمى‌توان [درباره‌اش‌] چنين گفت. پرسيدن اين سؤال منطقى است كه اگر چنين شخصى‌

[1] - جمله‌اى كه با فان كان مزمعا شروع مى‌شود ترجمه نشد.