موجودات وجود دارند، مى‌رسد و در اين سير براى جستجوگر روشن مى‌شود كه هيچ‌يك از اشيا اين جنس نمى‌توانند داراى ماده باشند و اين‌كه سزاوار است در هر يك از اين موجودات جستجو شود كه به درستى چيست (ماذا) و چگونه وجودى دارد (كيف وجوده) و از سوى چه فاعلى پديد آمده است و براى چه پديد آمده است (لماذا وجوده). اين جستجو به طور دايم ادامه مى‌يابد تا اين‌كه به موجودى منتهى شود كه به هيچ‌وجه ممكن نباشد كه مبدائى از اين مبادى برايش وجود داشته باشد، نه ماذا وجوده، نه عماذا وجوده، نه لماذا وجوده، بلكه آن موجود، خود مبدأ اول براى تمام موجوداتى باشد كه ذكر آن‌ها گذشت و او كسى است كه وجود تمام آن‌ها به وسيله او و از او و براى اوست. آن هم به شكلى كه به هيچ وجود نقصى بر او وارد نشود، بلكه به كامل‌ترين شكلى است كه يك شئ مبدأ براى موجودات است.

مبادى الاهيه‌

17. وقتى به اين پايه از دانش وقوف يافت، نوبت به جستجو در چيزهايى مى‌رسد كه وقتى چنان وجودى مبدأ آن‌ها و سبب وجود آن‌ها باشد، لازم مى‌آيد كه در آن‌ها وجود داشته باشد. پس اين كار را از آن موجودى كه رتبه‌اش در وجود مقدم بر همه است شروع مى‌كند (موجودى كه عبارت است از نزديك‌ترين موجودات به او، تا آن‌كه برسد به آخرين موجودات در رتبه وجودى) كه دورترين آن‌هاست به‌