اسم الکتاب : سعادت از نگاه فارابى المؤلف : جابری مقدم، علی اکبر الجزء : 1 صفحة : 20
وجودشان از آن مبدأ مجهول بوده از ما مخفى
باشند و ما از آغاز به آنها علم نداشته باشيم. در اين صورت اگر آن مبدأى كه اكنون
نزد ما معلوم است را به عنوان مقدمه به كار ببريم و از راه آن به شناسايى اشيا
ديگرى كه از آن مبدأ به وجود مىآيند برسيم، آن مبدأ در مورد آن اشيا، پاسخ دو
سوال هل هو و لم هو را (آيا آن شئ موجود است و براى چه آن چيز هست) با هم به ما
مىدهد؛ زيرا محال نيست كه اشيا متعددى از مبدأ واحدى به وجود آيند، حال اگر يكى
از آن اشيا متعدد، از اول كار نزد ما معلوم باشد و مبدأ آن شئ و اشيا ديگرى كه از
آن مبدأ به وجود مىآيند از ما مخفى باشند، مىتوانيم از آن معلوم به علم به مبدأ
دست يابيم؛ البته آن امر واحد معلوم، فقط علم به وجود آن مبدأ را به ما مىدهد، پس
آن مبدأ را در تبيين آن اشيا مخفى ديگرى كه از آن مبدأ پديد مىآيند به كار
مىبريم. بدين ترتيب به علم نسبت به وجود آنها و سبب وجود آنها، با هم راه
مىيابيم و اگر براى آن مبدأ، مبدأ ديگرى وجود داشته باشد، دوباره آن را مورد
استفاده قرار مىدهيم تا مبدأ آن را تبيين نماييم. پس آن شئ علم نسبت به وجود مبدأ
خودش را كه مقدم بر آن است به ما مىدهد.
بدين ترتيب ما آن را در دو مورد استفاده كردهايم، در يك رويكرد، شئ
تنها علم به وجود آن را به ما مىدهد و در رويكردى ديگر، علم به وجود خودش و علم
به سبب وجودش ما را به ما مىدهد و به همين روش اگر مبدأ آن مبدأ، حالتى به همين
شكل داشت، يعنى آن هم داراى مبدأى بود، و چيزهايى نيز از آن پديد مىآمد، ما مبدأ
آن مبدأ
اسم الکتاب : سعادت از نگاه فارابى المؤلف : جابری مقدم، علی اکبر الجزء : 1 صفحة : 20