فلسفه مدنى و فلسفه نظرى شامل سه دسته علوم مى‌شوند: اول علم تعاليم‌[1] [رياضيات‌]، دوم علم طبيعى [طبيعيات‌]، سوم علم ما بعد الطبيعه و هريك از اين علوم سه‌گانه، شامل دسته‌اى از موجودات مى‌شوند كه شأنشان صرف دانسته شدن است. [پس آن‌چه شأنش فقط دانسته شدن است سه دسته است‌][2].

اما به دست آوردن دسته‌دسته موجوداتى كه تك‌تك اين علوم سه گانه شامل آن‌ها مى‌شوند در اين‌جا مورد احتياج ما نيست. از جمله تعاليم، علم عدد است و علم هندسه و علم مناظر[3] و فلسفه مدنى دو دسته است: يك دسته آن‌چه به وسيله آن علم به افعال جميله و خلق‌هايى كه فعل جميل از آن سرمى‌زند و قدرت بر علم اين خلق‌ها و اشيا زيبا براى ما به دست مى‌آيد و اين صناعت، فلسفه اخلاق (الصناعة الخلقية) ناميده مى‌شود و دسته دوم شامل معرفت امورى مى‌شود كه به وسيله آن‌ها چيزهاى خوب براى ساكنان شهرها به دست مى‌آيد و معرفت قدرتى كه اين چيزها را براى آن‌ها به دست آورد و حفظ نمايد و اين صناعت، فلسفه سياسى [سياست مدن‌] ناميده مى‌شود.

اين اجمال بخش‌هاى صناعت فلسفه است و از آن جهت كه ما وقتى به سعادت مى‌رسيم كه امور زيبا به دستمان آمده باشد و امور

[1] - به فرهنگ اصطلاحات فلسفى قديم رجوع شود. قسمتى از فلسفه نظرى قديم كه در آن رياضى، هندسه و ... تدريس مى‌شده است.

[2] - از نسخه م اضافه شد.

[3] - علم مناظر- به فرهنگ اصطلاحات فلسفى قديم مراجعه شود.