صناعات ديگر حاصل مى‌شود. بدين‌ترتيب، صناعات نيز خود دو قسم است. يك قسم كه به وسيله آن براى ما معرفت آن‌چه فقط متعلق شناخت واقع مى‌شود به دست مى‌آيد و قسم ديگر صناعاتى كه به وسيله آن‌ها براى ما علم‌هايى كه ممكن است به عمل بيايند و قدرت بر عمل به آن علم به دست مى‌آيد و صناعاتى كه باعث به دست آمدن علم منجر به عمل و قدرت بر عمل مى‌گردد، خود دو دسته است:

يك دسته آن صناعات كه انسان به وسيله آن در شهرها تصرف مى‌كند؛ مثل طب و تجارت و كشاورزى و ساير صناعات كه به اين‌ها شبيه است و دسته ديگر صناعاتى كه انسان به وسيله آن در سيرت‌ها تصرف مى‌كند كه كدام‌يك نيكوتر است و به وسيله آن اعمال نيك و افعال صالحه را تميز مى‌دهد و به كمك آن در انجام اين اعمال نيرو مى‌گيرد.

هريك از اين صناعات سه‌گانه به نوعى مقصودى انسانى دارند، منظورم اين است كه مقصودى دارد كه خاص انسان‌[1] است و مقاصد انسان سه گونه است: لذيذ و نافع و جميل و نافع يا در جهت لذت است يا نافع در جهت زيبا، لذت‌بخش و سودبخش و زيبا و سودبخش يا در جهت لذت سود مى‌دهد يا در جهت زيبايى و مقصود صناعاتى كه به وسيله آن‌ها در شهرها تصرف مى‌شود سودبخش است و مقصود صناعاتى كه به وسيله آن سيرت‌ها تميز داده مى‌شوند و با آن نيرويى بر كارى كه خير دانسته شده است به دست مى‌آيد، زيبايى است. به آن دليل كه علم و يقين به حق اين‌

[1] - كلمه انسان از نسخه م به متن اضافه شد.