و او خود نيز از اينگونه كردار ندامت و استغفار نموده گفت‌

تا آنكه مجدّداً تبدّل حالات ثانويّه از برايش دست داده، ثانياً گفت‌

و ميگويند: چون صدور اينگونه كلمات از روى عقيده راسخه نيست و منشأ آن تبدّل حالاتى است كه از اختيار سالك خارج است، بدين واسطه موجب قَدْح و طَعن نمى‌شود. زيرا كه اينگونه واردات از عوارض حالاتى است كه از قيد اراده و حكم اختيار خارج است. بلى، در صورتيكه اين حالت استمرارى حاصل نمايد كه كاشف از عقيده راسخه باشد، موجب كفر و مستحقّ قتل خواهد بود. نَعوذُ بِاللَهِ مِنْ شُرورِ أنْفُسِنا وَ نَسْتَجيرُ إلَيْهِ.

بالجمله، اگرچه در ميان كلمات محيى الدّين اينگونه شَطَحيّات موجود نيست، ولى كلمات ديگرى كه با ظواهر شريعت مخالف است بسيار است، و تمامى آن كلمات را هم شطحيّات گفته‌اند؛ چنانچه قاضى شمس الدّين ابن خَلَّكان در خاتمه ترجمه او گويد: وَ لَوْ لا شَطَحيّاتٌ فى كَلامِهِ لَكانَ كُلُّهُ إجْماعٌ. و تفصيل اين شطحيّات و شرح اين كلمات را قاضى تُسْتَر بطور اختصار نقل نموده و هر يك از آنها را بر سبيل اجمال و مناسب مقام توجيه وجيهى كرده است. [1]

______________________________ [1] «شرح مناقب محيى الدّين» طبع سنگى، ص 48 تا ص 52