با ادب به مقام انس مى‌توان رسيد و عنايت انس آن است كه دل به دوست شاد باشد و شاد بودن دل به دوست آن است كه جز دوست او را به كار نيايد.

و اگر به اندازه هر دو عالم نعمت پيش او آرند، او را شادى نشايد، زيادت شادى به چيزى جز دوست، نشان نقصان محبت است.

و اگر هر دو عالم بلا پيش او آرند از جا نرود، از بهر آن كه چيزى از جا رفتن در وقت دعوى محبت دليل فراغت سر است از محبت.

و معنى وحشت از غير گرفتن، آن است كز بهر خويش، با دوست، هيچ انبساط نماند، نه تقاضاى نفع و نه تقاضاى دفع ضرر بلكه «مقام تسليم».

و با دوست چنان خوش گردد كه اگر عطا منع كند نگويد: چرا كردى و اگر بلا برگمارد نگويد چرا گماشتى.

و چون حق سبحانه و تعالى خواهد، دل دوستى را با خويش به انس آرد يا مادام نيكى خويش بر او متواتر دارد، يا بلاى غير خويش به او باز نمايد؛ تا از غير او گريزان باشد.

و هر وقت كه انس با حق شدت گيرد، وحشت از خلق فزونى يابد و علامت انس آن است كه صاحب او را وحشت پديد آيد از دنيا و از خلق، مگر با اولياى خداى كه انس گرفتن با اوليا، انس است با خداى و هركه با خلق انس گرفت بر بساط فرعونيان ساكن شد، خداى را باش و اگر نه خود مباش، انس آن است كه از ماسوى الله وحشت در تو پديد آيد.

و حجاب ميان بنده و خدا، آسمان و زمين و عرش و كرسى نيست خيال و اوهام و منيت تو حجاب است. از ميان برگير و به خداى بشتاب. بايد كه اگر در خلوت باشى خداى را ببينى و اگر با خلق باشى خداى را ببينى و هرچه جز حق بود نزديك تو باطل بوده و تغير عالم سر تو را نجنباند و بلاى حق مهر تو را كم نكند.