اسم الکتاب : شرح مثنوى المؤلف : شهيدى، سید جعفر الجزء : 1 صفحة : 236
سؤال كردن آن كافر از على (ع) كه چون بر
چون منى مظفر شدى شمشير را از دست چون انداختى
گفت فرما يا امير المؤمنين
تا بجنبد جان به تن در، چون جنين
چون جنين را نوبت تدبير رو
از ستاره سوى خورشيد آيد او
چون كه وقت آيد كه گيرد جان جنين
آفتابش آن زمان گردد معين
اين جنين در جنبش آيد ز آفتاب
كآفتابش جان همىبخشد شتاب
از دگر انجم بجز نقشى نيافت
اين جنين تا آفتابش بر نتافت
از كدامين ره تعلّق يافت او
در رحم با آفتاب خوب رو
ب 3778- 3773 تدبير: تصرف در سببها و اختيار سببى كه مولود را بايد.
انجم: جمع نجم: ستاره.
تعلّق: پيوند.
مولانا پس از بيان فضيلتهاى على (ع) از زبان هماورد آن حضرت، و گفتن
اينكه او درِ علم رسول خداست و در خواست باز بودن اين در بر مردم، هم از زبان او
چگونگى پرورش جنين و دوران تكامل او را در رحم مادر مىپرسد. براى روشن شدن مطلب،
آن چه را طبيعىدانان قديم در اين باره مىپنداشتهاند از رسائل اخوان الصفا به
اختصار ترجمه مىكنم: «تدبير نطفه در رحم در آغاز با زحَل است چه آن برترين
سيّارههاست و مدت تدبير زحَل يك ماه بود و در اين يك ماه نطفه جامد بود چرا كه
زحل سرد است و ساكن و طبيعت آن سنگين. و در ماه دوم نوبت تدبير به مشترى
اسم الکتاب : شرح مثنوى المؤلف : شهيدى، سید جعفر الجزء : 1 صفحة : 236